Συνέντευξη με τον Αύγουστο Κορτώ

Ο Αύγουστος Κορτώ επέστρεψε με καινούργιο βιβλίο. Μυθιστόρημα. «Η άλλη Κατερίνα». Του ζήτησα μία συνέντευξη. Πάντα μου αρέσει να συνομιλώ μαζί του. Τον παρακολουθώ χρόνια. Τον διαβάζω ανελλιπώς. Εντάξει, έχω χάσει και μερικά μιας και από το 1999 που εμφανίστηκε στη λογοτεχνία με την συλλογή διηγημάτων «Το βιβλίο των βίτσιων» γράφει ασταμάτητα. Όχι όμως αυτό. «Την άλλη Κατερίνα» δεν υπάρχει περίπτωση να την χάσω, να μου ξεφύγει. Το πρώτο βιβλίο με θέμα την ζωή της μητέρας του «Το βιβλίο της Κατερίνας» με συγκίνησε, με χάραξε, με έκανε να τον αγαπήσω περισσότερο μαζί και την γραφή του. Ο «Ραμπαστέν», το «Τετράγωνο», «Ο γιος της Τζοκόντα», το μυθιστόρημα «Η λύσσα», οι θεατρικοί μονόλογοι «Τα ορφανά» και τα χιουμοριστικά κείμενα στη συλλογή «Ο άνθρωπος που έτρωγε πολλά» πήραν άλλο χρώμα και άλλη θέση στην καρδιά μου μετά την ανάγνωση της «Κατερίνας» όπως και όσα βιβλία του ακολούθησαν. Και είμαι σίγουρος πως και «Η άλλη Κατερίνα» θα βρει τη θέση της μαζί με τα υπόλοιπα. Σύντομα. Μέχρι τότε διαβάζω (και διαβάζετε στο blog μου) την συνέντευξη με τον δημιουργό της.

Μόλις κυκλοφόρησε το νέο σου μυθιστόρημα "Η άλλη Κατερίνα" από τις Εκδόσεις Πατάκη. Τι θα διαβάσουμε στις σελίδες του;

ΑΠ: Πρόκειται για την ιστορία μιας ευτυχισμένης οικογένειας, που βυθίζεται σταδιακά στο σκοτάδι εξαιτίας ενός μυστηριώδους βιβλίου που ιστορεί την άγρια παραποιημένη ζωή της αφηγήτριας.

Γιατί επέστρεψες στην Κατερίνα;

ΑΠ: Την πεθύμησα. Όσο ζυγώνω την ηλικία της, την καταλαβαίνω αλλιώς, την πονάω αλλιώς. Μου ’λειψε, κι αποφάσισα να την αναστήσω πάλι, αν και με άλλη μορφή – τη ζωή της όπως θα ’χε κυλήσει χωρίς το βάρος της αρρώστιας.

Το πρώτο βιβλίο κυκλοφόρησε από τις ίδιες εκδόσεις το 2013. Η επιτυχία του τεράστια. Πώς την βίωσες; Σε απασχολεί αν η συνέχεια του θα έχει την ίδια απήχηση;

ΑΠ: Αν μέλλει να μνημονεύομαι, θα είναι για το Βιβλίο της Κατερίνας. Η Άλλη Κατερίνα δεν λειτουργεί επ’ ουδενί ανταγωνιστικά – είναι ένα άλλο, αυτόνομο βιβλίο, έστω κι αν οικειοποιείται τη ζωή της μητέρας μου ως ζοφερό μύθο.

Η άλλη Κατερίνα, Αύγουστος
Κορτώ, Εκδόσεις Πατάκη

Εκτός όμως από επιτυχία, η Κατερίνα έφερε και κάποια σχόλια, ας τα πούμε αρνητικές κριτικές. Αλήθεια, μετά από τόσα χρόνια στον χώρο της λογοτεχνίας, πώς αντιμετωπίζεις μία αρνητική κριτική;

ΑΠ: Είναι αδύνατον να αποκτήσεις έστω κι ελάχιστη φήμη χωρίς να θυμώσεις αυτούς που πιστεύουν πως τη σφετερίστηκες, πως σου χαρίστηκε αδίκως. Κι η δική μου φήμη υπήρξε μεγάλη, οπότε αντίστοιχα μεγάλη ήταν κι η αντίδραση. Αλλά κανείς δεν σε εξαναγκάζει να αλληλλεπιδράς με τους επικριτές σου.

Πριν έρθει η Κατερίνα, μαζί και η επιτυχία, είχες αρκετά βιβλία στο ενεργητικό σου. Απογοητεύτηκες ποτέ και πώς ήταν ο βιοπορισμός εκείνα τα χρόνια;

ΑΠ: Στην πραγματικότητα, ένιωθα τυχερός που τρεις με πέντε χιλιάδες άνθρωποι με διάβαζαν συστηματικά, κι είχα αποδεχθεί πλήρως ότι ο βιοπορισμός μου θα προερχόταν από παράπλευρες, συγγενικές δουλειές, όπως η μετάφραση. Μα ούτως ή άλλως δεν ξεκίνησα να γράφω με στόχο να πλουτίσω – το ότι πλέον ζω απ’ τα βιβλία μου παραμένει μια ανέλπιστα ευτυχής συγκυρία.

Δεν θυμάμαι ποσά χρόνια γράφεις αλλά ξέρω ότι γράφεις ασταμάτητα. Η έμπνευση δεν σε εγκαταλείπει ποτέ;

ΑΠ: Ο Πικάσο λέει πως «Υπάρχει μεν έμπνευση, αλλά πρέπει να σε βρει στρωμένο στη δουλειά». Ας μη δίνουμε πολλή σημασία στις ουρανοκατέβατες ιδέες – τέτοιες έχουν οι πάντες. Καλλιτέχνης είναι αυτός που δουλεύει σκληρά, κυνηγώντας την εκάστοτε ιδέα.

Πώς είναι ένα 24ωρο σου;

ΑΠ: Μετάφραση το πρωί, επιμέλεια του χτεσινού γραψίματος το μεσημέρι, διάβασμα, γράψιμο, φαΐ και σειρές (ή καμιά βόλτα – χώρια αυτές του Τζέρι), διάβασμα και νάνι.

Πολλά βιβλία, ιστορίες, ήρωες. Αν σου ζητούσα να μου πεις τον κοινό τους άξονα;

ΑΠ: Είναι πολλές οι θεματολογικές μου εμμονές: το σώμα και η φθορά του, η μητρότητα, το πένθος, η ανθρώπινη αγριότητα στις πιο ακραίες της εκφάνσεις, η ψυχική ανατομία των χαρακτήρων (τα περισσότερα βιβλία μου διαδραματίζονται στο εσωτερικό των ηρώων τους), η επίμονη αναζήτηση – και πεισματική επιβίωση – της καλοσύνης.

Εκτός από τα βιβλία, τις μεταφράσεις... τι σε κάνει χαρούμενο;

ΑΠ: Ένα καινούριο άλμπουμ, μια σειρά, ένα βιβλίο, ένα βράδυ σε μια ψαροταβέρνα, δυο φίλοι στο σπίτι. Χαρά υπάρχει, ευτυχώς. Και βέβαια, έχω τον Τάσο, που είναι η μεγάλη, αστέρευτη χαρά της ζωής μου.

Ζούμε την εποχή των social στα οποία είσαι αρκετά ενεργός και όχι μόνο για να μιλάς για την δουλειά σου. Στον τοίχο σου διαβάζουμε συχνά καταστάσεις, εμπειρίες, την αλήθεια σου. Τι σου δίνει και τι σου παίρνει αυτή η επαφή;

ΑΠ: Μεταχειρίζομαι το Facebook σαν δημόσιο ημερολόγιο, για οτιδήποτε σκέφτομαι ή νιώθω. Δεν του αφιερώνω πολύ χρόνο, βέβαια. Ιδίως αν η ανάρτηση προκαλέσει εκατοντάδες σχόλια (τα οποία είναι επί τούτου ανοιχτά σε όλους), απενεργοποιώ τις ειδοποιήσεις – δεν έχω το σθένος του moderating.

Είσαι από τους πρώτους που μίλησε ανοιχτά για θέματα που η ελληνική κοινωνία θεωρεί ταμπού. Πόσο πιστεύεις ότι έχουν αλλάξει τα πράγματα; Αλλάξαμε ή μιλάμε ακόμα για ταμπού;

ΑΠ: Η κοινωνία μας παλεύει ακόμα με ανισότητες, ανισονομίες, και λογής συντηρητικές καθηλώσεις, αλλά έχουν γίνει σημαντικά βήματα – τα πράγματα είναι αδιανόητα καλύτερα απ’ ό,τι πριν είκοσι-τριάντα (δεν συζητάμε σαράντα) χρόνια.

Αυτή η συνέντευξη θα βρει την θέση της; Με λίγα λόγια: κρατάς αρχείο ή δεν σε απασχολεί καθόλου;

ΑΠ: Μετά βίας κρατάω αντίτυπα των βιβλίων μου, κι αυτό κατόπιν παραίνεσης του Τάσου, που – ορθώς – θεωρεί ότι πρέπει να ’χω ένα υποτυπώδες προσωπικό αρχείο.

Κλείνοντας, φαντάζομαι θα ακολουθήσουν κάποιες παρουσιάσεις. Τελικά ένας συγγραφέας αγαπά ή μισεί τις παρουσιάσεις;

ΑΠ: Εγώ τις λατρεύω, γιατί κάνουν μια μοναχική δουλειά αναπάντεχα, υπέροχα κοινωνική.

Σε ευχαριστώ πολύ για την όμορφη κουβέντα.

ΑΠ: Χαρά μου.