Συνέντευξη με τον Δημήτρη Νίκου

 



Συνέντευξη στον Χάρη Γαντζούδη 


Με τον Δημήτρη γνωριζόμαστε πολλά χρόνια. Ήταν από τους πρώτους ανθρώπους που εκτίμησα όταν, δειλά δειλά, άρχισα κι εγώ να κάνω τα πρώτα μου βήματα στο χώρο της συγγραφής. Τον εκτίμησα για το ταλέντο του αλλά και για τον ήσυχο, διακριτικό μα βαθιά ουσιαστικό τρόπο που είχε επιλέξει να κινείται στο χώρο της λογοτεχνίας. Το 2013 και με αφορμή το μυθιστόρημά του "Σημασία έχει μονάχα η ζωή" του ζήτησα μια συνέντευξη για το Λογοτεχνικό Ταξίδι και έπειτα ο Δημήτρης Νίκου... εξαφανίστηκε. Από τα εκδοτικά δρώμενα, τα social media... Για χρόνια. Όμως εδώ και καιρό επέστρεψε και μάλιστα με όμορφα πράγματα. Ένα από αυτά είναι και το ραδιόφωνο. Και πιο συγκεκριμένα η εκπομπή "Εδώ τα καλά βιβλία" στον POLIS VIEW. Η πρεμιέρα της εκπομπής πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, 5 Νοεμβρίου και είχα τη χαρά και την τιμή να είμαι ένα μικρό κομμάτι της. Μετά το τέλος της εκπομπής ζήτησα από τον Δημήτρη να μου μιλήσει για αυτήν την εμπειρία αλλά και για πολλά άλλα. 

Τι κάνει ένας συγγραφέας πίσω από το μικρόφωνο;

Δ.Ν.: Μιλάει για βιβλία, φέρνει φίλους του και λένε ωραίες ιστορίες, κάνει το κέφι του, την αγάπη του. Αγαπώ πολύ το ραδιόφωνο, ακούω από παιδί φανατικά οπότε βρήκα την ευκαιρία τώρα να κάνω λίγο το κομμάτι μου κι εγώ (γέλια).

Πώς προέκυψε η συνεργασία με τον Polis View;

Δ.Ν.: Μετά από πρόταση του Χρήστου Κουλαξίζη. Ο Χρήστος είναι η ψυχή των Γλαρόλυκων, του καινούργιου αυτού εκδοτικού οίκου ο οποίος, όπως έγραψα και στο blog μου, όταν με πήρε τηλέφωνο κάποια στιγμή και μου πρότεινε να κάνω την εκπομπή νόμιζα ότι μου έκανε πλάκα αλλά ήταν σοβαρό τελικά. Ήταν δική του πρόταση λοιπόν, για κάτι που δεν έχω κάνει ποτέ ξανά …

Πριν λίγα λεπτά τέλειωσε η πρώτη εκπομπή. Πώς νιώθεις;

Δ.Ν.: Ανακουφισμένος. Είχα λίγο άγχος τις πρώτες μέρες όταν ξεκίνησα να φτιάχνω την πρώτη εκπομπή γιατί έλεγα  "Χριστέ μου, τι θα πω δυο ώρες; Τι θα κάθομαι να λέω και ποιον ενδιαφέρουν αυτά που θα πω;" και όλα αυτά αλλά όσο σιγά σιγά το επεξεργαζόμουν στο μυαλό μου και το σχεδίαζα μου έφευγε το άγχος. Σήμερα το απόλαυσα πιο πολύ από ότι περίμενα. Μπήκα στο στούντιο πολύ χαλαρά, ξεκινήσαμε πάρα πολύ ωραία και παρεΐστικα και νομίζω βγήκε πιο ωραίο από ότι περίμενα. Το ευχαριστήθηκα πολύ.

Η εκπομπή θα είναι στον αέρα ανά δεύτερη Παρασκευή. Σωστά;

Δ.Ν.: Ναι. Ξεκινώντας από σήμερα η εκπομπή θα μεταδίδεται ανά δεύτερη Παρασκευή, 18:00-20:00 το απόγευμα και κάθε εκπομπή θα ηχογραφείται και θα ανεβαίνει στο podcasts των Γλαρόλυκων, μπορεί και στο You Tube.

Και επειδή είμαι σίγουρος ότι έχεις σκεφτεί πράγματα, μπορείς να μοιραστείς κάποια μαζί μας; Τι θα ακούσουμε στις επόμενες εκπομπές;

Δ.Ν.: Έχω σκεφτεί, στις επόμενες εκπομπές να δώσω περισσότερο χώρο στο ψηφιακό βιβλίο, στη ψηφιακή ανάγνωση. Είναι κάτι που το αγαπώ πολύ γιατί έτσι κι αλλιώς μας ενδιαφέρει η ανάγνωση και η λογοτεχνία σε όλες τις μορφές της. Έχω σκεφτεί να κάνω συνεντεύξεις ή "μικρά ρεπορτάζ" σε παρουσιάσεις βιβλίων, σε εκθέσεις βιβλίων, να συνομιλώ με συγγραφείς έξω από το στούντιο και όλα αυτά μετά να παίζονται στην εκπομπή. Επίσης θα ήθελα πάρα πολύ να βρω έναν τρόπο να εντάξω στην εκπομπή ένα κομμάτι giveaway, ένα bazaar, μια ανταλλακτική βιβλιοθήκη το οποίο να ξεκινάει από την εκπομπή αλλά με κάποιον τρόπο να ανοίγει προς τους ακροατές της. Δεν το έχω σχηματοποιήσει πολύ σαν εικόνα αλλά αυτό είναι σαν κεντρική ιδέα. Να μπορέσουμε δηλαδή να κάνουμε κάποιες δράσεις με αφετηρία την εκπομπή αλλά έξω από αυτήν και να φέρουμε κοντά μας τους ακροατές.

Μετά το τέλος της εκπομπής "Εδώ τα καλά βιβλία"
Στη φωτογραφία ο Γιάννης, ο Δημήτρης, η Ανδρονίκη και εγώ 

 

Και μιας και είπες για το ψηφιακό βιβλίο... Φέτος κυκλοφόρησε ένα βιβλίο σου σε ψηφιακή μορφή από την Ανοιχτή Βιβλιοθήκη αλλά σε λίγο καιρό πρόκειται να κυκλοφορήσει και ένα έντυπο βιβλίο σου με μια σειρά ταξιδιωτικών άρθρων. Μίλησε μας για τα βιβλία αυτά.

Δ.Ν.: Τον Φεβρουάριο βγάλαμε με την Ανοιχτή Βιβλιοθήκη μια συλλογή μικρών πεζών, διηγημάτων, ταξιδιωτικών αφηγήσεων  που ονομάστηκε «Το φιλί και το ταξίδι» που περιλαμβάνει κείμενα τα οποία εμπνεύστηκα σε ταξίδια ή από ταξίδια είτε περιγράφουν πράγματα που έζησα σε ένα ταξίδι. Μια αγαπημένη συλλογή κειμένων που βγήκε μάλιστα με μιαν συγκεκριμένη αισθητική, γραφομηχανής, και μου αρέσει πάρα πολύ. Βγήκε πολύ ωραίο το αποτέλεσμα. Εσχάτως τώρα, στο τέλος του χρόνου, προέκυψε και η πρόταση να εκδώσουμε με τη βοήθεια του Γεωργιανού Ινστιτούτου Αθηνών μια σειρά άρθρων που είχα κάνει παλαιότερα μετά από κάποια ταξίδια μου στη Γεωργία το 2013. Κατέγραψα τότε κάποιες εμπειρίες μου πολύ ωραίες σε μια σειρά ταξιδιωτικών άρθρων που τις είχα ονομάσει τότε "Καρτ Ποστάλ από τη Γεωργία" και αυτές τώρα θα κυκλοφορήσουν μέσα στο Νοέμβριο πιστεύω σε μια ειδική έκδοση σε περιορισμένη κυκλοφορία όπου θα διανέμεται αποκλειστικά από το Γεωργιανό Ινστιτούτο Αθηνών. Φυσικά το βιβλίο αλλά θα είναι διαθέσιμο σε όποιον θέλει να το παραγγείλει. Και αυτό είναι μια πάρα πολύ όμορφη έκπληξη της χρονιάς. Ένας δεύτερος τίτλος πάλι με αφορμή τα ταξίδια. Κλείνει μια όμορφη χρονιά για εμένα, δημιουργική και ωραία.


Το φιλί και το ταξίδι, Δημήτρης Νίκου



Αγαπημένο ταξίδι;

Δ.Ν.: Όλα. Δε μπορώ να ξεχωρίσω γιατί όλα έγιναν από την ανάγκη μου να γνωρίσω νέα πράγματα, να μαθαίνω, να φεύγω και να ταξιδεύω, να θέλω να γυρίσω μετά ή να μην θέλω να γυρίσω. Εάν μπορούσα να ξεχωρίσω κάποιο  ίσως να ήταν  από αυτά που έγιναν σε μέρη διαφορετικά από μια ευρωπαϊκή κουλτούρα ή αισθητική. Για παράδειγμα το ταξίδι μου στην Ιορδανία, τα ταξίδια μου στη Γεωργία, αυτά ίσως ξεχώριζα αλλά όλα τα ταξίδια μου είναι μοναδικές εμπειρίες. 

Εκτός όμως από την αγάπη σου για τα ταξίδια, λατρεύεις και τις γραφομηχανές.

Δ.Ν.: Η αγάπη μου για τις γραφομηχανές προέκυψε τυχαία θα έλεγα. Ήταν παρενέργεια και συνέπεια της καραντίνας»

Πρόσφατη αγάπη δηλαδή...

Δ.Ν.: Πρόσφατη, ναι. Τα τελευταία δύο χρόνια ας πούμε. Της πρώτης καραντίνας όπου βρήκα να πουλιέται μια γραφομηχανή σε καλή τιμή.  Όταν έγραφα μικρός, κειμενάκια μόνος μου στο σπίτι, θυμάμαι ότι η μητέρα μου μού είχε αγοράσει μια παιδική γραφομηχανή. Τις λέγανε Γραφούλες τότε. Μου είχε αγοράσει λοιπόν μια Γραφούλα και αυτό με σημάδεψε γιατί είχα γράψει με αυτήν τα πρώτα μου κειμενάκια. Κάποια στιγμή η Γραφούλα χάλασε, πετάχτηκε, δε θυμάμαι τι ακριβώς έγινε. Τα επόμενα χρόνια θυμάμαι πολύ τον εαυτό μου σε παλαιοπωλεία ή σε καταστήματα που πουλάνε τέτοιου είδους συλλεκτικά αντικείμενα να λοξοκοιτάζω γραφομηχανές. Μου άρεσαν πάρα πολύ σαν αντικείμενο και σαν μέσο να γράφεις και τώρα, στην πρώτη καραντίνα, μου δόθηκε η ευκαιρία να πάρω μια γραφομηχανή σε πολύ καλή τιμή και εθίστηκα. Βρήκα τον εαυτό μου να παίζει πάνω στα πλήκτρα, πάνω στα κουμπιά της μηχανής σαν μικρό παιδί. Μετά ξεκίνησα να πάρω και μια δεύτερη και μια τρίτη γιατί τις έβρισκα και φτηνά, να δοκιμάσω τη μια να δοκιμάσω την άλλη, και κάπως έτσι κατέληξα να έχω συλλογή ολόκληρη πια. Χρωστάω στις γραφομηχανές γι' αυτό και το βιβλίο «Το φιλί και το ταξίδι» απέκτησε την αισθητική κειμένων που γραφτήκανε σε γραφομηχανή κι ας είναι ψηφιακά γιατί μετά από μια περίοδο αρκετών ετών που δεν είχα πολύ διάθεση να γράψω και να κοινοποιώ πράγματά μου, με τη βοήθεια των γραφομηχανών και τον ενθουσιασμό που μου ξύπνησαν, ξεκίνησα να γράφω πάλι. Οπότε τους το χρωστάω.

Είναι αλήθεια ότι πέρασες μια περίοδο απομόνωσης, αν μπορούμε να το πούμε έτσι. Από τα social, από τη συγγραφή γενικά. Γιατί έγινε αυτή η παύση;

Δ.Ν.: Εγώ σαν άνθρωπος γενικά το έχω αυτό. Κάποιες φορές αισθάνομαι ότι κλειδώνομαι, ότι θέλω λίγο να αποχωρήσω, να φύγω από τα "φώτα", από μπροστά, να πάρω λίγο χρόνο για τον εαυτό μου. Αυτό συνέβη και τότε που θα έλεγα είχα εκτεθεί πολύ. Το 2013 είχα βγάλει δύο βιβλία ξανά, είχα δημοσιεύσει πολλά κείμενα από εδώ κι από εκεί, γενικώς είχα αφήσει τον εαυτό μου να εκτεθεί πιο πολύ από ότι χρειαζότανε και κάποια στιγμή νομίζω αυτό με στέρεψε λιγάκι. Επίσης εγώ δεν είχα ποτέ καλή σχέση με τα social media. Μπορεί να έχω και να τα διαχειρίζομαι όλα αυτά τα χρόνια αλλά πάντα έχω μαζί τους μια σχέση αγάπης-μίσους.  Κάποια στιγμή λοιπόν με κούρασε όλο αυτό, αισθάνθηκα ότι μου στέρευε την έμπνευση και τη δημιουργικότητα και αποφάσισα να κάνω ένα απότομο είναι η αλήθεια διάλειμμα. Βέβαια όσοι με ξέρουν δεν εξεπλάγησαν διότι ξέρουν απλά ότι εγώ μπορεί από τη μια μέρα στην άλλη να εξαφανιστώ και να ξανά εμφανιστώ.

Και σε αυτήν την παύση, τι ανακάλυψες για εσένα;

Δ.Ν.: Τα κοινωνικά δίκτυα αν δεν καταφέρεις να τα χρησιμοποιήσεις με έναν τρόπο που να τα ελέγχεις ή με έναν τρόπο τέλος πάντων πιο περιορισμένο, κινδυνεύουν να γίνουν  βδέλλες, δηλαδή να κολλήσουν πάνω σου, να σου ρουφάνε αίμα, χρόνο και φαιά ουσία και τελικά να καταλήγεις σε ένα κενό τόσο ως προς το χρόνο όσο και ως προς την όρεξη σου. Αυτό έχει να κάνει και με τον τρόπο που οι ανθρώπινες σχέσεις εμφανίζονται πλέον μέσα από τα social media αλλά και με την ίδια τη χρήση τους. Δηλαδή όλη αυτήν την ευκολία να διαβάζουμε πράγματα, να διαχειριζόμαστε και να δεχόμαστε πληροφορίες. Αυτό που ανακάλυψα το χρόνο που έλειπα είναι ότι μπορώ και διαχειρίζομαι τη μοναξιά μου με έναν πολύ ωραίο τρόπο. Ότι τα έχω βρει με τον εαυτό μου όσο γίνεται, δεν είμαι στο απόλυτο, αλλά ότι η μοναξιά και η απομόνωση όχι μόνο δε με φοβίζουν αλλά μου δίνουν δύναμη. Και γι' αυτό κάνοντας κάποιες ωραίες συζητήσεις και κάποιες ωραίες ενδοσκοπήσεις με τον εαυτό μου, με τα θέλω μου, με τις εμπνεύσεις μου, με όλα αυτά, μπόρεσα μετά και βγήκα ξανά, νομίζω, πιο δυνατός.

ΕΔΩ ΤΑ ΚΑΛΑ ΒΙΒΛΙΑ με τον Δημήτρη Νίκου


Πιστεύεις κάθε άνθρωπος "πρέπει" να απομονώνεται και να ψάχνει τον εαυτό του;

Δ.Ν.: Δεν υπάρχει κανόνας σε αυτό. Δεν υπάρχει μπούσουλας. Νομίζω κάθε άνθρωπος το διαχειρίζεται διαφορετικά. Κάθε άνθρωπος έχει δικές του ανάγκες και βρίσκει τον εαυτό του σε διαφορετικά πράγματα. Έτσι λειτουργώ εγώ και κάποιοι άλλοι άνθρωποι ίσως. Κάποιοι άλλοι αισθάνονται πολύ πιο δημιουργικοί, πολύ πιο ωραίοι μέσα σε μεγάλες παρέες, μέσα σε πολύ περισσότερη κοινωνική ζωή. Ο καθένας έχει το δικό του τρόπο να νιώθει ωραία.

Μου είπες πριν πως όταν έκατσες μπροστά στη γραφομηχανή σου ήρθε η εικόνα του μικρού παιδιού. Πώς ήσουν ως παιδί;

Δ.Ν.: Πολύ κλειστός, πολύ φοβικός. Φοβόμουνα πολύ γενικώς σαν παιδί, είχα πολύ χαμηλή αυτοπεποίθηση, εν μέρει ακόμα με κυνηγάει αλλά όχι τόσο πολύ, το δούλεψα λιγάκι. Αλλά όπως και τότε έτσι και τώρα χτίστηκε μια πολύ ωραία σχέση με την τέχνη. Δηλαδή επειδή πέρασα δύσκολα ως παιδί στην οικογενειακή μου ζωή, η τέχνη λειτούργησε σαν αποκούμπι. Η μουσική, τα βιβλία, οι ιστορίες, τα παραμύθια, το γράψιμο. Το κομμάτι της επανασύνδεσης με τις γραφομηχανές ήταν κάτι που σαν να το χρωστούσα λίγο στον εαυτό μου, να συνεχίσει δηλαδή κάτι που άφησε τότε στη μέση στο κομμάτι της ολοκλήρωσής μου.

Ξέρω πως εδώ και καιρό δουλεύεις πάνω σε ένα καινούργιο μυθιστόρημα. Να το περιμένουμε σύντομα;

Δ.Ν.: Η αλήθεια είναι ότι εδώ και πάρα πολύ καιρό δουλεύω ένα μυθιστόρημα το οποίο να φανταστείς ξεκίνησα να το γράφω μετά το «Σημασία έχει μονάχα η ζωή», δηλαδή το 2013 και έχουμε 2021. Επειδή πέρασε η σχέση μου με το γράψιμο μέσα από μια ταραχώδη περίοδο την πλήρωνε μονίμως αυτό το μυθιστόρημα. Σταματούσα, ξεκινούσα, άλλαζα την ιστορία, άλλαζα την πλοκή, άλλαζα κάποιους ήρωες, έβαζα-έβγαζα... Τώρα που έχω ξεκινήσει πάλι ελπίζω μέσα σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, γιατί την έχω την ιστορία απλώς πρέπει να τη γράψω, να το τελειώσω γιατί όποιος με ακούσει θα νομίζει ότι γράφω πενταλογία αλλά θα είναι ένα απλό μυθιστόρημα. Ο στόχος μου είναι μέσα στην επόμενη χρονιά  να το βγάλω.

Κλείνοντας, τι θα ήθελες να πεις σε όποιον διαβάσει αυτήν τη συνέντευξη;

Δ.Ν.: Ζούμε σε μια περίοδο που νομίζω πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε πολλά απλά και καθημερινά πράγματα που ενώ τα είχαμε δεν είναι δεδομένα τελικά. Θα ήθελα πάρα πολύ λοιπόν να ευχηθώ οι άνθρωποι να επαναπροσδιορίσουμε τη ζωή μας και τις αξίες μας. Να θέσουμε πάνω από όλα την αγάπη. Όπως συνηθίζω να λέω: αυτό που μένει στο τέλος είναι η αγάπη που δείχνουμε ο ένας προς τον άλλον. Αυτό θα μείνει. Αυτό κρατάμε ή αυτό έχουμε ως απωθημένο. Θα ήθελα έναν κόσμο με περισσότερη φροντίδα και κατανόηση προς τον άλλον, με περισσότερες ευκαιρίες, με περισσότερη ισότητα για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε μπροστά γιατί όλες αυτές οι καταστάσεις που ζήσαμε τα τελευταία δώδεκα χρόνια στην Ελλάδα, δέκα χρόνια κρίσης και δυο χρόνια κορωνοϊού, νομίζω αντί να μας εξελίξουν σαν ανθρώπους μα πήγανε πίσω και θα ήθελα όλο αυτό έστω και τώρα, την ύστατη στιγμή, να το δούμε σαν μια ευκαιρία να πάμε μπροστά, να πάρουμε φόρα, και να αλλάξουμε τον τρόπο που εμείς βλέπουμε τη ζωή μας γιατί έτσι θα αλλάξει και ο κόσμος μας. Επίσης θα ήθελα επιτέλους να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε λίγο περισσότερο το περιβάλλον.

Σε ευχαριστώ πολύ Δημήτρη για αυτήν την όμορφη συζήτηση.

Δ.Ν.: Και εγώ σε ευχαριστώ.       


** Το blog του Δημήτρη Νίκου: https://dimitris-nikou.blogspot.com/ 

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις