Στο «Κουκούλι» του Νίκου Καζαντζάκη

 

«Η Αθήνα είναι φρικαλέα πάντα, και κλαίω τις μέρες τις εξαίσιες που έχασα μακριά από την Αίγινα» Νίκος Καζαντζάκης*

 

Μπορώ να σου γράψω πολλά για την Αίγινα. Για τους λόγους που αγάπησα αυτό το νησί από την πρώτη στιγμή (μερικούς τους έχω γράψει σε παλαιότερο άρθρο μου). Ο τόπος, οι άνθρωποι, η ιστορία της, οι ποιητές και οι καλλιτέχνες που έζησαν και δημιούργησαν εκεί, οι παραλίες και τα αξιοθέατά της είναι μερικοί από αυτούς. Ωστόσο μέσα από αυτήν την ανάρτηση, θέλω να σου γράψω για ένα υπέροχο νεοκλασικό κτήριο που βρίσκεται στην περιοχή Λιβάδι (ή Πλακάκια). Για να φτάσεις ως εκεί πρέπει να ακολουθήσεις τον παραλιακό δρόμο που οδηγεί στη Σουβάλα (Λεωφόρος Νίκου Καζαντζάκη). Μια διαδρομή που θυμίζει περισσότερο «βόλτα» στον πολιτισμό που δημιούργησαν σπουδαίες προσωπικότητας που έζησαν στο νησί.

Ξεκινώντας λοιπόν από το λιμάνι της Αίγινας, προσπερνώντας τον αρχαιολογικό χώρο της Κολώνας, το γλυπτό του Γιάννη Μόραλη, το Φάρο και το εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων, το σπουδαίο έργο του Χρήστου Καπράλου «Το Άγαλμα της Μάνας» που βρίσκεται απέναντι από το σπίτι του γλύπτη το οποίο σήμερα λειτουργεί ως μουσείο, πέφτεις πάνω σε ένα υπέροχο νεοκλασικό σπίτι, με μπλε παραθυρόφυλλα, μια ανάσα από τη θάλασσα. Όπως έρχεσαι από το λιμάνι της Αίγινας, σε ένα σημείο του πετρόχτιστου φράχτη που περιστοιχίζει το σπίτι, υπάρχει τοποθετημένος ένας βράχος. Πάνω του χαραγμένο ένα μήνυμα που ενημερώνει τους επισκέπτες για τον πρώτο ιδιοκτήτη του σπιτιού. «ΕΔΩ ΕΧΕΙ ΖΗΣΕΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ».

ΕΔΩ ΕΧΕΙ ΖΗΣΕΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ 

Ο σπουδαίος συγγραφέας που γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου του 1883 στο Ηράκλειο της Κρήτης, σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι. Ο άνθρωπος που με πυξίδα την εσωτερική αναζήτηση, ταξίδεψε σε ολόκληρο τον κόσμο, τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης το 1956 και προτάθηκε εννέα φορές για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, με το έργο του να έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από πενήντα χώρες και να έχει αποτελέσει έμπνευση για μελετητές, συγγραφείς, σκηνοθέτες… έζησε για σχεδόν είκοσι χρόνια, μαζί με τη σύζυγό του Ελένη, σε αυτό το σπίτι, το «Κουκούλι» όπως το αποκαλούσε ο ίδιος.

Ο Νίκος Καζαντζάκη στο σπίτι του στην Αίγινα**

Ο Καζαντζάκης επισκέπτεται πρώτη φορά την Αίγινα τον Μάιο του 1925. Τα επόμενα χρόνια και με κάθε ευκαιρία σαλπάρει από τον Πειραιά για το νησί του Σαρωνικού Κόλπου. Όλα αυτά μέχρι τον Ιούλιο του 1935 όπου ο συγγραφέας μαζί με τον φίλο του Τάκη Καλμούχο, αγοράζουν στην περιοχή Λιβάδι ένα οικόπεδο στο οποίο έναν χρόνο αργότερα (Μάιος 1936) θα χτιστεί το μεγαλύτερο μέρος του σπιτιού που πάντα ονειρευόταν. Όμως ο Καζαντζάκης δεν μπορεί να περιμένει να ολοκληρωθούν οι εργασίες και έτσι την άνοιξη του 1937 εγκαθίσταται μόνιμα στο νησί μαζί με την γυναίκα του Ελένη, βοηθώντας και οι ίδιοι στην κατασκευή  και την ολοκλήρωσή του. 

Εκεί ο Νίκος Καζαντζάκης απολαμβάνει την ησυχία, την ηρεμία, την ομορφιά του νησιού, τους περιπάτους στην εξοχή και στα ακρογιάλια του. Το κατώφλι του σπιτιού του περνούν σπουδαίες προσωπικότητες των τεχνών και των γραμμάτων: Άγγελος Σικελιανός, Στρατής Μυριβήλης, Ηλίας Βενέζης, Αλέξης Μινωτής, Νίκος Καββαδίας, Γιώργος Θεοτοκάς, κ.ά. Τις περισσότερες όμως ώρες της ημέρας ο συγγραφέας τις περνά στον πάνω όροφο του σπιτιού όπου βρίσκεται το γραφείο του. Δουλεύει την Οδύσσεια, μεταφράζει Δάντη, Σαίξπηρ, Γκαίτε κ.ά., γράφει θεατρικά έργα (Μέλισσα), και για βιοποριστικούς λόγους μυθιστορήματα στα γαλλικά (Le Jardin des Rochers, Mon père).

Το σπίτι του Νίκου Καζαντζάκη στην Αίγινα όπως είναι σήμερα

Ο Καζαντζάκης δε φεύγει από το νησί παρά μόνο για επαγγελματικούς λόγους. Οριστικά θα φύγει παρέα με τη σύζυγό του το 1946. Κάποια χρόνια αργότερα θα εξομολογηθεί στο φίλο του Παντελή Πρεβελάκη «Έφυγα για σαράντα μέρες από την Αίγινα και δεν αξιώθηκα να ξαναγυρίσω».

Ο Καζαντζάκης δε θα επιστρέψει ποτέ στο νησί που τόσο αγάπησε. Στις 26 Οκτωβρίου του 1957 θα αφήσει την τελευταία του πνοή στην κλινική του Φράιμπουργκ της Γερμανίας και μετά από οκταετή μάχη με τη λευχαιμία.

Μετά το θάνατο του συγγραφέα, η σύζυγός του Ελένη Καζαντζάκη, πούλησε το «Κουκούλι» και έτσι σήμερα το σπίτι παραμένει κλειστό για το κοινό. Ωστόσο αξίζει να φτάσει κανείς μέχρι εκεί για να θαυμάσει τον εξωτερικό του χώρο.   

*Από γράμμα του Νίκου Καζαντζάκη προς τον φίλο του Παντελή Πρεβελάκη

** Η φωτογραφία του συγγραφέα όπως και κάποιες πληροφορίες για τη ζωή του στην Αίγινα, αντλήθηκαν  από τον ιστότοπο kazantzakis.gr