Στο παλαιοβιβλιοπωλείο των αστέγων | inner.gr

Τρίτη, 16 Ιουλίου 2019

 

Πριν καιρό, σε μια ανάρτηση στο facebook διάβασα για τον κύριο Λεωνίδα Κουρσούμη και το σχέδιο του: να δημιουργήσει ένα παλαιοβιβλιοπωλείο στο οποίο θα εργάζονται άστεγοι συνάνθρωποί μας ώστε να εξασφαλίζουν τα βασικά για τη διαβίωση τους. Κράτησα αυτή την πληροφορία και λίγες μέρες αργότερα του έστειλα ένα μήνυμα.

«Είμαστε στο χώρο του παλαιοβιβλιοπωλείου από τις 11 έως τις 17:00» ήταν η απάντηση του. Έτσι την Τρίτη, 16 Ιουλίου το πρωί, βρέθηκα στο παλαιοβιβλιοπωλείο των αστέγων, Πειραιώς 132 και δίπλα από το Μουσείο Μπενάκη.

Ένας ενιαίος χώρος γεμάτος βιβλία: λογοτεχνικά, ταξιδιωτικά, μαγειρικής, εγκυκλοπαίδειες, εκπαιδευτικά, παιδικά, κομικς… Τρεις άνθρωποι πηγαινοέρχονταν και τοποθετούσαν/τακτοποιούσαν βιβλία. Ανάμεσα τους και ο κύριος Λεωνίδας Κουρσούμης. Τον πλησίασα και του ζήτησα να μου μιλήσει για την ιδέα να δημιουργήσει αυτό το χώρο.

«Δώστε μου λίγα λεπτά» μου απάντησε ευγενικά.

Άρχισα να σκαλίζω τα βιβλία. Αν και ήταν νωρίς στο παλαιοβιβλιοπωλείο υπήρχαν ήδη άνθρωποι που ήθελαν να αγοράσουν βιβλία ενώ το κινητό του κυρίου Λεωνίδα χτυπούσε συνεχώς και εκείνος έδινε πληροφορίες για το πως μπορεί κανείς να φτάσει στο παλαιοβιβλιοπωλείο ή για το πως μπορεί να βοηθήσει με κάποια προσφορά βιβλίων ή άλλων μικροαντικειμένων. Κάποια στιγμή με πλησίασε. «Είμαι έτοιμος» μου είπε.

Πότε δημιουργήσατε το παλαιοβιβλιοπωλείο των αστέγων;

«Όλη αυτή η προσπάθεια ξεκίνησε τον Ιανουάριο. Τον Μάρτιο μας παραχωρήθηκε αυτός ο χώρος και αρχίσαμε να φέρνουμε κάποια βιβλία που βρίσκαμε στους κάδους ανακύκλωσης. Στις 16 και 17 Μαρτίου, κάναμε το πρώτο μας bazaar και ύστερα και από μια δημοσίευση στην ηλεκτρονική έκδοση της Lifo, άρχισαν να μας φέρνουν συστηματικά βιβλία. Από εκεί άρχισε να οργανώνεται κάπως το πράγμα. Βέβαια, από ότι βλέπετε δεν είναι καθόλου οργανωμένο γιατί δεν έχουμε ούτε ηλεκτρικό ρεύμα ούτε σύνδεση με το internet ώστε να μπορούμε να ταξινομούμε τα βιβλία σε ένα κατάλογο ή να τα σκανάρουμε με το ISBN για να μπορούμε να έχουμε μια εικόνα για το τι υπάρχει. Οπότε συνέχισε και συνεχίζει να υπάρχει με αυτή τη μορφή. Παράλληλα όταν ξεκίνησε, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, βρέθηκαν δυο άνθρωποι οι οποίοι είχαν υπάρξει άστεγοι και ήταν και άνεργοι και ήρθαν εδώ και έχουμε μια συνεργασία»

Η ιδέα για το παλαιοβιβλιοπωλείο πώς προέκυψε;

«Προέκυψε κάποια στιγμή από ένα ψυχικό κάματο που είχα εγώ προσωπικά γιατί ήμουν περίπου 11 μήνες άστεγος και σκέφτηκα, όποια βιβλία μαζεύω αντί να τα πηγαίνω στο Μοναστηράκι και να παίρνω 10 ευρώ -άντε 20 ευρώ όταν ήταν αρκετά τα βιβλία, να κάνω κάτι πιο μόνιμο. Είχα γνωρίσει και τους δύο άστεγους φίλους και είπαμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, να βρούμε ένα χώρο και να φτιάξουμε ένα παλαιοβιβλιοπωλείο. Έτσι ξεκινήσαμε. Με μια ανάρτηση στο facebook που πέρασε στην ηλεκτρονική έκδοση της Lifo και από εκεί άρχισε μια μαζική προσέλευση προσφορών»

Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν μεγάλη…

«Πολύ και αυτό παραμένει μέχρι και σήμερα. Δηλαδή, και σήμερα το πρωί ήρθαν 4 άνθρωποι και μας έφεραν τσάντες με βιβλία. Αυτό γίνεται κάθε μέρα και κυρίως τα Σαββατοκύριακα έχουμε μεγάλη προσέλευση. Έρχονται άνθρωποι, κοιτάζουν τα βιβλία που έχουμε και τα αγοράζουν»

Πώς αισθάνεστε για αυτή τη μεγάλη ανταπόκριση του κόσμου;

«Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι έχω μείνει έκπληκτος από την αρχή με αυτό που έχει γίνει και νιώθω αρκετά καλά με την έννοια ότι υπάρχει μια σχετική ασφάλεια. Αν το χειριστούμε σωστά και κυρίως έντιμα όλο αυτό, μπορούμε να έχουμε μια μόνιμη δουλειά πια. Γιατί δεν είναι και οι ηλικίες μας εύκολες και δεν έχουμε και άλλες δουλειές. Όλο αυτό βέβαια, δεν το οφείλω σε κάτι ξαφνικό αλλά στη συμμετοχή και στην προσφορά των ανθρώπων που μας φέρνουν ή αγοράζουν τα βιβλία μας»

Κατά τη υλοποίηση αυτής της ιδέας, αντιμετωπίσατε δυσκολίες;

«Ναι, πολλές δυσκολίες. Και τώρα αντιμετωπίζουμε. Δεν είναι τίποτα εύκολο. Υπάρχουν δυσκολίες οργανωτικές, συνεργασιών αλλά αισιοδοξούμε. Δεν πρέπει να το βάζουμε κάτω και να προσπαθούμε πάντα για το καλύτερο ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση και να συντηρήσουμε αυτή την προσπάθεια που κάνουμε»

Εσείς βέβαια, δεν ασχοληθήκατε τυχαία με το βιβλίο. Δουλέψατε αρκετά χρόνια σε εκδοτικούς…

«Ναι, αυτό ας πούμε υπήρξε ως προϋπόθεση»

Πώς ζήσατε εσείς το χώρο του βιβλίου τότε και πώς τον βλέπετε σήμερα;

«Έχει τεράστια διαφορά. Κάποιες άλλες εποχές ο χώρος του βιβλίου ανθούσε. Τα τελευταία, πολλά χρόνια δεν νομίζω ότι είναι στα καλύτερα του. Υπάρχει μεγάλη πτώση στην εκδοτική παραγωγή και βέβαια, αυτό που έχει επηρεάσει πάρα πολύ τους εκδότες και τους αναγνώστες είναι η οικονομική κρίση που περνάμε»

Έχει γίνει είδος πολυτελείας το βιβλίο σήμερα;

«Η δική μου, προσωπική άποψη είναι πως το βιβλίο ήταν πάντα είδος πολυτελείας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτό που μού έλεγε ο πρώτος μου εργοδότης, ένας περήφανος βιβλιοπώλης στη Θεσσαλονίκη, όταν του έλεγα “μα κύριε Τάκη ο κόσμος δεν αγοράζει βιβλία” και εκείνος μου απαντούσε: “Λεωνίδα, θα το μάθεις σιγά σιγά, ο πατέρας και η μητέρα στο σπίτι έχουν άλλες ανάγκες και το βιβλίο σε έναν κατάλογο αναγκών είναι μετά το 8 ή το 9”. Και μετά πρέπει να δούμε και κάτι άλλο το οποίο δεν ξέρω αν μπορεί να αντιμετωπιστεί. Ο Έλληνας δεν είναι ένας άνθρωπος που πηγαίνει να αγοράσει ή να διαβάσει βιβλία. Δεν νομίζω ότι είναι τόσο αναπτυγμένο το αίσθημα της φιλαναγνωσίας στη χώρα μας. Πρέπει να γίνουν πολλά πράγματα από τη στιγμή που δεν υπάρχουν κάποιες υποδομές. Δεν υπάρχουν δημοτικές ή δημόσιες βιβλιοθήκες καλά οργανωμένες, αναγνωστήρια και δεν μαθαίνουν τα παιδιά να πηγαίνουν να διαβάζουν σε αυτούς τους χώρους. Και σήμερα, με την εξέλιξη της τεχνολογίας το βιβλίο περνάει μια δύσκολη κρίση»

Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει κάνει κακό στο βιβλίο;

«Σε πολύ μεγάλο βαθμό πιστεύω πως ναι. Και έκανε κακό από το γεγονός ότι δεν ήταν καλά προετοιμασμένος ο χώρος του βιβλίου ή οι εκδότες ή δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη που υπήρχε στα άλλα κράτη. Βέβαια, από την άλλη δεν θα μπορούσα να κάνω σύγκριση με την Φιλανδία η οποία έχει εξαίρετες δημόσιες βιβλιοθήκες και αναγνωστήρια. Εδώ είμαστε λίγο πίσω. Μακάρι να μπορέσουμε να προσαρμοστούμε»

Από τους εκδότες, τι λάθη έγιναν;

«Αυτό είναι μεγάλη κουβέντα και επειδή εγώ λείπω πολλά χρόνια από τον εκδοτικό χώρο, νομίζω, δεν μπορώ να έχω ολοκληρωμένη άποψη. Ένα πράγμα που φαίνεται πολύ καθαρά είναι ότι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα υπήρχε μια τεράστια πληθώρα εκδοτικών οίκων που βγάζανε πολλά βιβλία και σήμερα δεν υπάρχει. Τους έχει επηρεάσει φυσικά η οικονομική κρίση αλλά και η έλλειψη επαγγελματισμού. Δεν υπήρχαν οι υποδομές για να έχουμε καλούς εκδοτικούς και αυτοί που υπάρχουν σήμερα είναι αυτοί που έχουν μεγάλη επιφάνεια και έστησαν το οικοδόμημα σε στέρεες βάσεις»

Τι άλλο ετοιμάζετε στο Παλαιοβιβλιοπωλείο των αστέγων;

«Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα είναι ότι θα παραμείνουμε ανοιχτά όλο το καλοκαίρι. Δεν θα κλείσουμε καθόλου. Επίσης, θα έχουμε την ενιαία τιμή στα βιβλία μας τα οποία θα τα πουλάμε 2 ευρώ. Υγεία να έχουμε και νομίζω από το Σεπτέμβρη θα γίνουν και κάποια άλλα πράγματα που βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού»

Και για να κλείσουμε, το αγαπημένο σας βιβλίο;

«Πρέπει να σας πω ότι, τα τελευταία χρόνια, δεν διαβάζω πολύ. Αλλά εκεί που γυρίζω σελίδες έστω και για να τις γυρίζω είναι το Collectanea του Ζήσιμου Λορεντζάτου».

Και κάπου εκεί ευχαρίστησα τον κύριο Κουρσούμη για την όμορφη συζήτηση και για τη φιλοξενία στο Παλαιοβιβλιοπωλείο των αστέγων. Με ευχαρίστησε και εκείνος και με αποχαιρέτησε με τον ίδιο ευγενικό και ζεστό τρόπο που με υποδέχτηκε.

Το Παλαιοβιβλιοπωλείο των αστέγων, βρίσκεται Πειραιώς 132, δίπλα από το μουσείο Μπενάκη, είναι ανοιχτό καθημερινά από νωρίς το πρωί έως αργά το απόγευμα και νομίζω αξίζει την προσοχή και την στήριξη όλων.     

*Πρώτη δημοσίευση: 22.07.2019 στο inner.gr και στη στήλη Ημερολόγιο