Συναντήσεις στη πόλη: Μίλτος Γήτας

«Ο κόσμος πλέον θεωρώ πως αναζητά ανθρώπους και πολιτικούς με όραμα και ψυχή κι όχι με βιογραφικό», Μίλτος Γήτας 

Κυριακή 2 Απριλίου και βρίσκομαι στα Ιωάννινα. Σε ένα ζεστό χώρο, στο κέντρο της πόλης, το Montage café όπου είχα την χαρά και την τιμή να παρουσιάσω σε νέους φίλους το τελευταίο μου βιβλίο. Αφορμή για αυτό το ταξίδι, για αυτή την παρουσίαση ήταν ο δημοσιογράφος Μίλτος Γήτας. 

Τον Μίλτο τον γνώρισα πριν από κάποια χρόνια. Όχι όμως μέσα από τη δημοσιογραφική του πορεία αλλά μέσα από τα ποιήματα του. 

«Αγαπώ την αλήθεια σου.

Αγαπώ αυτά που ψιθυρίζεις.

Αγαπώ το πρόσωπο σου πνιγμένο στα δάκρυα…», 

διάβασα πριν από κάποια χρόνια στο οπισθόφυλλο της ποιητικής του συλλογής «ΑΝΑΚΩΧΗ». 

Αυτή ήταν και η αφορμή να αρχίσω να παρακολουθώ το έργο του. Τα ποιήματα του άμεσα, οι λέξεις προσεκτικά επιλεγμένες σου ανοίγουν ένα παράθυρο στον κόσμο του ποιητή. Έτσι, μετά τα όμορφα λόγια που είπε για εμένα ο Μίλτος δε θα μπορούσα και εγώ να μην τον ρωτήσω κάποια πράγματα, να τον γνωρίσω καλύτερα και να εισχωρήσω πιο βαθιά στον κόσμο του. 

Όταν το café άδειασε, καθίσαμε σε ένα τραπέζι κοντά στο παράθυρο. Οι ρόλοι άλλαξαν, το κινητό άρχισε να ηχογραφεί και άλλη μια Συνάντηση στην Πόλη ξεκίνησε. 

Γεννήθηκες και μεγάλωσες στα Ιωάννινα, μια πόλη που δεν έχεις εγκαταλείψει μέχρι και σήμερα. Πώς είναι η καθημερινότητα σου εδώ;

«Τα Γιάννενα είναι μια πόλη πανέμορφη, σύγχρονη με πολλές επιλογές για να έχεις μια άνετη ζωή. Αν εξαιρέσεις για κάποια χρόνια που σπούδαζα εκτός πόλης όλα τα υπόλοιπα ναι, τα έχω ζήσει σε αυτή. Αγαπώ κάθε κομμάτι της, τις γειτονιές στο κάστρο, τη λίμνη, το σύγχρονο κέντρο, τα προάστια της. Παντού μπορώ να βρω κομμάτια του εαυτού μου. Η καθημερινότητα μου είναι ήπια, μικρές αποστάσεις μεταξύ των υποχρεώσεων μου, μάθημα στο ΙΕΚ όπου διδάσκω, προετοιμασία και παρουσίαση τηλεοπτικής και ραδιοφωνικής εκπομπής και φυσικά πολλούς καφέδες με φίλους και συνεργάτες. Κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά θα με πετύχεις να ξεφυλλίζω και τα αγαπημένα μου βιβλία αν και τους αφιερώνω περισσότερο χώρο τα καλοκαίρια που είμαι λίγο πιο άνετος από χρόνο».

Τα τελευταία – αρκετά χρόνια πια, εργάζεσαι σε αρκετά μέσα ενημέρωσης της πόλης σου. Αν ερχόταν μια δελεαστική πρόταση από κάποιο αθηναϊκό μέσο, θα άφηνες αυτή την καθημερινότητα;

«Είναι ωραία να μιλάμε υποθετικά! Θέλω να πω ότι φυσικά και αν μου γίνονταν μια δελεαστική πρόταση από κάποιο αθηναϊκό μέσο θα πήγαινα Αθήνα. Μου αρέσει η δουλειά μου και θέλω να εξελίσσομαι, αλλά μια μετάβαση δεν είναι εύκολη ειδικά όταν έχεις «χτίσει» μια καθημερινότητα και πρέπει να την αφήσεις πίσω. Βέβαια, να σου πω αλήθεια, πίσω στην πόλη με κρατάνε κάθε χρόνο όλο και λιγότερα πράγματα, έτσι όπως έχει «αγριέψει» η ζωή μας όλο και υπάρχουν απώλειες κάθε είδους».

Σπούδασες δημοσιογραφία αλλά σε ηλικία 18 ετών κυκλοφόρησαν δυο ποιητικές σου συλλογές: «Όλη μου η εφηβεία ένα ποίημα» και «Ψυχανεμίσματα». Τι σε οδήγησε στην ποίηση;

«Η ποίηση προέκυψε κάπως μαγικά και απότομα στη ζωή μου. Ξαφνικά στα 11 μου χρόνια ξεκίνησα να σκαρώνω στιχάκια, έπειτα λίγο πιο μεγάλα και στη συνέχεια έγιναν ποιήματα. Γύρω στα 18 και με πρωτοβουλία των καθηγητών μου από το Λύκειο που πίστεψαν σε μένα αποφάσισα να εκδώσω τις πρώτες μου ποιητικές συλλογές. Η πρώτη με τη βοήθεια της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων και την δεύτερη μόνος μου, εντελώς ιδιωτικά. Από τότε πορεύομαι με την ποίηση, γράφω συνεχώς και δε το μετάνιωσα ποτέ που πήρα την απόφαση να εκτεθώ στους αναγνώστες».

Θυμάσαι το πρώτο ποίημα που έγραψες;

«Όσα χρόνια κι αν περάσουν νομίζω θα το θυμάμαι θα σαν το γράφω σήμερα. Μόλις είχα γυρίσει από μια σχολική εκδρομή, ήταν Άνοιξη του 1995. Μόλις μπήκα σπίτι και ζήτησα επίμονα από τη μακαρίτισσα τη γιαγιά μου ένα μολύβι για να αρχίσω να γράφω μη τύχει και το ξεχάσω. Το μικρό εκείνο ποίημα έλεγε λοιπόν: “Πήγαμε μια εκδρομή, που ήμασταν μαζί. Στην εκδρομή, στην εκδρομή σου είπα θα είναι η στερνή. Αχ, να ήμασταν μαζί και στην άλλη μας ζωή”».

Αρκετά χρόνια μετά, και με όλη την εμπειρία που έχεις σήμερα, πώς γράφεται ένα ποίημα;

«Αυτή την απάντηση μπορώ να σου την δίνω κάθε φορά και με διαφορετικό τρόπο. Ο αριθμητής νομίζω αλλάζει κι έχει να κάνει με πολλά όπως την ηλικία, τους ανθρώπους γύρω σου, τις προτεραιότητες, τα ερεθίσματα ενώ ο παρονομαστής είναι πάντα το βίωμα. Χωρίς βίωμα θεωρώ πως δεν μπορεί να γραφτεί ένα ποίημα. Εγώ τουλάχιστον ζω, αισθάνομαι και μετά πάω στο λευκό μου χαρτί και γράφω». 

Υπάρχει κάποιος ποιητής που να έχει επηρεάσει το έργο σου και ποια θέματα συναντάμε στα ποιήματα σου;

«Αυτή είναι πραγματικά δύσκολη ερώτηση. Διαβάζω ποίηση από μικρό παιδί και τους αγαπώ όλους, κάτι έχουν να μου δώσουν όλοι μέσα από τα ποιήματα τους. Αλλά αγαπημένοι μου είναι δύο, που είναι σίγουρα αντίθετες λογοτεχνικές πένες. Ένας είναι ο Καρυωτάκης κι ο άλλος ο Ελύτης… τους έχω μόνιμα δίπλα στο κομοδίνο μου και τους διαβάζω πάντα σε δύσκολες στιγμές της ζωής μου. Προσπαθώ στην ποίηση μου να ισορροπήσω ή γιατί όχι και να πέσω στο κενό ανάμεσα τους. Εγώ γράφω κυρίως για θέματα όπως ο θάνατος, ο χρόνος, η φθορά, το άπιαστο, το όνειρο και φυσικά για τον έρωτα. Γράφω κυρίως για οτιδήποτε δεν είναι δεδομένο στη ζωή μας και νομίζω είναι πολλά αυτά».

Από όλα τα ποιήματα που έχεις γράψει, ποιο σε εκφράζει περισσότερο αυτή τη στιγμή;

«Κι αυτή είναι επίσης μια δύσκολη ερώτηση, τη μέρα ταυτίζομαι με ένα ποίημα που έγραψα έφηβος και την άλλη με ένα καινούργιο που έγραψα εκείνη τη στιγμή. Νομίζω όμως πως υπάρχει ένα ποίημα που έχει και θα έχει πάντα ξεχωριστή θέση στην ψυχή μου και με εκφράζει και σήμερα πολύ. Είναι ένα ποίημα από τη συλλογή “Συλλέκτης χρόνου” και λέγεται «Σε ψάχνω χρόνια τώρα»

«Σε ψάχνω χρόνια τώρα στο σκοτάδι. Σε αφορμές και σε αιτίες.

Στις γειτονιές που έπαιζα παιδί. Στις γειτονιές που θα παίζει το παιδί μου.

Στις ουρές των σκέψεων μου. Στα δάκρυα που κύλησαν. Σε ψάχνω χρόνια τώρα…

Στην ελευθέρια μου και στη φυλακή μου. Στις αντοχές και στις πνοές μου.

Στο κρασί που με μέθυσε. Στις λέξεις που μας πόνεσαν. Σε ψάχνω χρόνια τώρα…

Στις εκφράσεις των προσώπων. Στα  μακρινά ταξίδια της εφηβείας μου.

Στις σύντομες διαδρομές της ενηλικίωσης. Σε ψάχνω χρόνια τώρα στα θέλω, στα όχι και στα μη.

Σε ψάχνω χρόνια τώρα κάθε που νιώθω το φόβο της μοναξιάς.

Σ’ αποκαλώ ποίηση, σ’ αποκαλώ μάνα. Σε ψάχνω χρόνια τώρα και σ’ αποκαλώ θάνατο.

Σ’ αποκαλώ παιδί μου…»

Μίλτο, πολλά από τα ποιήματα σου έχουν αποσπάσει σημαντικά βραβεία. Τι σημαίνει για εσένα η κατάκτηση ενός βραβείου;

«Πράγματι έτσι είναι και χαίρομαι ιδιαίτερα γι’ αυτό.  Η χαρά ενός βραβείου νομίζω πως είναι της στιγμής και απλά το επισφράγισμα μιας προσπάθειας. Το μεγαλύτερο βραβείο σου το δίνει ο κόσμος, όχι οι πωλήσεις, δεν εννοώ αυτές… εγώ μιλώ για την αγάπη των ανθρώπων, την ταύτιση των αναγνωστών με ποιήματα μου και τα συναισθήματα που τους προκαλώ γράφοντας. Αυτά για μένα είναι τα μεγαλύτερα βραβεία και δεν μπαίνουν στον τοίχο αλλά στην καρδιά μου για πάντα».

Μέσα από τη δουλειά σου, έρχεσαι σε επαφή με αρκετούς νέους ανθρώπους. Ποια συμβουλή έχεις να τους δώσεις και βλέπεις νέες λογοτεχνικές φωνές που αξίζουν την προσοχή μας;

«Θα ήθελα να τους πω να μην τα παρατάνε ποτέ. Να είναι ονειροπόλοι και να βάζουν στόχο το φεγγάρι. Να ζούνε χωρίς να φοβούνται την αποτυχία και την απόρριψη και να βρίσκουν μέσα σε όλα αυτά την έμπνευση που θα τους οδηγήσει στα επόμενα βήματα και προσωπικά αλλά και επαγγελματικά. Εννοείται πως υπάρχουν νέες λογοτεχνικές φωνές που αξίζουν, πάντα υπήρχαν εξάλλου. Το θέμα είναι να μπορέσουν μέσα από τις συγκυρίες να αναδείξουν το πόνημα τους και να βρεθούν με τους κατάλληλους ανθρώπους ώστε να προχωρήσουν στη λογοτεχνία με αξιώσεις διότι τους περισσότερους τους τρώει η αφάνεια κι ο κομπλεξισμός της κοινωνίας μας».

Μέσα σε όλα αυτά που κάνεις, πρόσφατα ξεκίνησε και η συνεργασία σου με το Δημοτικό Ραδιόφωνο Ιωαννίνων. Πώς είναι αυτή η εμπειρία;

«Το ραδιόφωνο είναι η μεγάλη μου αγάπη. Είναι μοναδικό μέσο, σου δίνει την ευκαιρία να έχεις μια ιδιαίτερη επαφή με το κοινό. Είναι μεγάλη μου χαρά και συγκίνηση που φέτος μετά από 8 χρόνια γυρίζω σε ένα μέσο που ανδρώθηκα ουσιαστικά δημοσιογραφικά, στο Δημοτικό Ραδιόφωνο Ιωαννίνων. Κάνω λοιπόν ένα ραδιοφωνικό μαγκαζίνο κάθε Πέμπτη στις 18:00 με θέματα πολιτισμούς, παιδείας, αθλητισμού και φυσικά σχολιάζοντας την επικαιρότητα. Καλεσμένοι στο στούντιο, τηλεφωνικές συνεντεύξεις και φυσικά καλή ξένη κι ελληνική μουσική. Είμαι πολύ χαρούμενος λοιπόν που βρίσκομαι πίσω από το μικρόφωνο του Δημοτικού Ραδιοφώνου της πόλης μου».

Τόσο με την γραφή σου σε εφημερίδες και περιοδικά όσο και μέσα από την τηλεοπτική και ραδιοφωνική σου παρουσία, σχολιάζεις την επικαιρότητα και όσα συμβαίνουν στη πολιτική και όχι μόνο ζωή της χώρας. Ποιο το δικό σου σχόλιο και πως πιστεύεις πώς θα κυλήσουν τα πράγματα στο μέλλον;

«Γενικά από τη φύση μου είμαι απαισιόδοξος άνθρωπος, βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο. Σίγουρα κανείς δεν είναι προφήτης και πολλές φορές η ιστορία αλλάζει από μικρές λεπτομέρειες ή από γεγονότα που προκύπτουν. Νομίζω πως η οικονομική δυσχέρεια των Ελλήνων θα συνεχιστεί για αρκετά χρόνια ακόμη και πως σαν κοινωνία δεν πιάσαμε ακόμη πάτο, έχουμε να δούμε πολλά όσον αφορά τις ανθρώπινες σχέσεις και τους δεσμούς μας μέσα στην ελληνική κοινωνία. Χρειάζεται νομίζω ψυχραιμία, λογικές φωνές και ίσως να πρέπει αν μείνουμε μακριά από τεχνοκράτες πολιτικούς. Ο κόσμος πλέον θεωρώ πως αναζητά ανθρώπους και πολιτικούς με όραμα και ψυχή κι όχι με βιογραφικό!»

12)Η στήλη μας «Συναντήσεις Στη Πόλη». Εσύ, δεν ζεις στην Αθήνα μα λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων την επισκέπτεσαι συχνά. Τι αγαπάς και τι δεν αντέχεις στην πρωτεύουσα;

«Για ένα μικρό χρονικό διάστημα έχω ζήσει Αθήνα και πράγματι αυτή η πόλη λόγω του τσιμέντου και της υπερβολικής κίνησης μου γεννά ποίηση, με το που πατάω το πόδι μου στην Αθήνα σίγουρα κάτι θα δω και θα εμπνευστώ ή θα μου κάνει εντύπωση. Οι ρυθμοί της, η μοναξιά που φωλιάζει όπως σε κάθε μεγαλούπολη με κάνει να σκέφτομαι διαφορετικά όταν είμαι εκεί. Αγαπώ όμως τις επιλογές που σου δίνει, τις θεατρικές παραστάσεις, τα εξαιρετικά μουσεία και φυσικά τα φοβερά μαγαζιά εστίασης στην Πλάκα!»

Ασχολείσαι με πολλά πράγματα. Ωστόσο, είμαι σίγουρος πως ετοιμάζεις ακόμη περισσότερα. Τι να περιμένουμε στο μέλλον από εσένα;

«Η αλήθεια είναι ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα εργάζομαι παράλληλα πάνω σε αρκετά πράγματα. Μέσα στο καλοκαίρι σίγουρα θα έχω τελειώσει τη νέα μου ποιητική συλλογή και θα ξεκινήσω διαδικασίες αναζήτησης εκδοτικού οίκου ενώ ωριμάζει καθημερινά μέσα μου η ιδέα να γράψω ένα μυθιστόρημα μέχρι το τέλος της φετινής χρονιάς. Θα δείξει. Σίγουρα θα συνεχίσω με πάθος και το επόμενο διάστημα να δημοσιογραφώ και να αναζητώ έμπνευση σε καταστάσεις, αντικείμενα αλλά και ανθρώπους!»

Η συνέντευξη τελείωσε. Λίγες ώρες αργότερα βρισκόμουν ξανά στο λεωφορείο με προορισμό την Αθήνα. Στο μυαλό μου οι όμορφοι άνθρωποι που γνώρισα, τα υπέροχα και αληθινά τους λόγια, η ζεστή τους φιλοξενία μα, ίσως το πιο σημαντικό, ότι απέκτησα ακόμη έναν φίλο. 

Στα χέρια μου κρατώ το βιβλίο που μου χάρισε ο Μίλτος λίγες ώρες πριν. Σελίδα 47, διαβάζω 

«Τελείωσαν τα ψέματα ˚

η άρνηση γύρισε σελίδα…

κλειδώθηκα μέσα μου…

σου χάρισα το κλειδί…»,

κλείνω τα μάτια και βυθίζομαι πιο πολύ στις σκέψεις μου. Μίλτο σε ευχαριστώ για όλα!

 *Πρώτη δημοσίευση: 02.07.2018 στο museekart.com και στη στήλη Συναντήσεις στη πόλη