Συναντήσεις στη πόλη: Πέννυ Μπαλτατζή

 

«Δεν μου αρέσουν οι ταμπέλες. Δε θέλω να λένε για εμένα ότι είμαι swing τραγουδίστρια» Πέννυ Μπαλτατζή

 

Τρίτη και 13 κι ανεβαίνω την Ερμού ώστε να συναντήσω την οδό Νίκης. Συγκεκριμένα Νίκης 30 είναι το σημείο συνάντησης μας με την Πέννυ Μπαλτατζή. Δεν γνωρίζω πολλά για εκείνη. Στο μυαλό μου η υπέροχη φωνή της να τραγουδά το “Εξωτικό Χαρμάνι”, το κουπλέ της “Πυξίδας” από την πρόσφατη συμμετοχή της στο δίσκο της Ευρυδίκης, η όμορφα ιδιαίτερη παρουσία της, το κλείσιμο του νέου της τραγουδιού “Το Κορίτσι” που έγραψε για εκείνη ο Γιάννης Χριστοδουλόπουλος:

“Το κορίτσι κρατά στην καρδιά του

Ένα φόβο τρελά μη χτυπά

Μα από τότε που γνώρισε εσένα

Έχει μάθει να αγαπά…”

 

Η ώρα είναι 17:00 ακριβώς και βρίσκομαι έξω από το Avocado. Ο καλαίσθητος και ζεστός εσωτερικός χώρος μου κλείνει πονηρά το μάτι αλλά τελικά επιλέγω ένα από τα εξωτερικά τραπεζάκια. Δεν πέρασαν πέντε λεπτά και βλέπω την Πέννυ να πλησιάζει. Χαμογελαστή, ευδιάθετη και μια θετική ενέργεια που μοιάζει να πηγάζει από κάθε κύτταρο της.

«Είναι από τα αγαπημένα μου στέκια. Έρχομαι συχνά εδώ…» μου λέει  και η συζήτηση μας ξεκινά.

Τρίτη και 13 σήμερα. Πιστεύεις στις προλήψεις;

«Όχι, βλέπω δίπλα μου μια μαύρη γάτα και δε με πειράζει. Ίσα ίσα που θα πάω κοντά της να τη χαϊδέψω. Μερικές φορές όταν συμβαίνουν περίεργα πράγματα και κάτι δεν πάει καλά, μπορεί να σκεφτώ “ρε γαμώτο λες να πάει καλά αυτή τη φορά;” αλλά όχι δεν είμαι προληπτική, ούτε σκέφτομαι αρνητικά. Θα σου πω κάτι που έλεγε η γιαγιά μου : “Τετάρτη και Παρασκευή τα νύχια σου μην κόψεις, και Κυριακή να μη λουστείς αν θέλεις να προκόψεις”. Εγώ δεν πιστεύω σε αυτά».

Ούτε πριν βγεις στη σκηνή συνηθίζεις να κάνεις κάτι ώστε να ξεχάσεις το άγχος σου;

«Δεν έχω άγχος στη σκηνή. Μου συμβαίνει κάποιες φορές να έχω μια ελαφριά ταχυπαλμία η οποία είναι της αγωνίας για το πώς θα πάει ή αν η μπάντα μου θα είναι εντάξει. Αλλά δεν είναι το άγχος που με εμποδίζει ή με κάνει να μη μπορώ να κουνηθώ. Δεν έχω περίεργο άγχος αλλά από ενθουσιασμό».

Κι αν και είναι Τρίτη εσύ αγαπάς τις Κυριακές. Τι θα δούμε το Σάββατο 24 και 31 Μαρτίου στο Passport;

«Τραγούδια από τους δυο προηγούμενους δίσκους, από τον επερχόμενο δίσκο. Θα ακούσετε “Το κορίτσι”, “Το καλάθι” το οποίο δε βρίσκεται σε κανένα δίσκο αλλά λέει μέσα “…ξυπνάς και είναι Κυριακή”. Θέλουμε να σας ξεκουράσουμε, να σας γεμίσουμε εικόνες, χρώματα κι όταν θα φύγετε να σας έχουν μείνει μέσα σας αποθέματα ξεκούρασης. Θα είναι μεγάλη μου χαρά τη στιγμή που κάποιος κουράζεται να φέρνει στο νου του κάτι από την παράσταση και να παίρνει λίγα λεπτά ξεκούρασης».

Και πώς είναι να ξυπνάς και να είναι Κυριακή;

«Είναι να ξυπνάς σε ένα ανθισμένο τοπίο, με ανοιχτό παράθυρο και να μπαίνουν μέσα τα αρώματα από τις πορτοκαλιές και τις λεμονιές που μου αρέσουν πολύ τα αρώματα τους. Ή να ακούς τη θάλασσα ή τα πουλιά να τιτιβίζουν. Είναι η ανεμελιά της Κυριακής. Να ξέρεις ότι θα σηκωθείς και θα πας μια βόλτα χωρίς να κάνεις άλλα πράγματα. Ένας καφές χωρίς σκέψη που θα κοιτάς απέναντι και όχι την οθόνη του κινητού».

Πρόσφατα κυκλοφόρησε και το καινούργιο σου τραγούδι “Το κορίτσι” σε μουσική και στίχους του Γιάννη Χριστοδουλόπουλου. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;

«Με τον Γιάννη ετοιμάζαμε κάτι πέρυσι για το Mega το οποίο όμως δεν παίχτηκε ποτέ. Φυσικά ήταν χαρά μου που τον γνώρισα, είδα ότι ταιριάζουμε. Τον κάλεσα φέτος να τον ρωτήσω τι θα γίνει με αυτό που ετοιμάζαμε και μου είπε “έτσι όπως πάνε τα πράγματα στην τηλεόραση δεν το βλέπω να συμβαίνει αλλά έχω ένα τραγούδι που νομίζω ότι θα σου ταιριάζει πολύ”. Πήγα στο σπίτι του, μου το έπαιξε στο πιάνο και μου άρεσε πολύ. Ένιωσα σαν να το είχα γράψει εγώ. Κοριτσίστικο, τρυφερό, ρομαντικό. Χάρηκα πολύ κι έτσι τα βάλαμε κάτω, σκεφτήκαμε πως θα θέλαμε να γίνει στρατηγικά το πλάνο του κομματιού ώστε να το ακούσει όσο περισσότερος κόσμος και έτσι έγινε. Τον θεωρώ πολύ ταλαντούχο. Νέο παιδί με τρομερές δυνατότητες και με προσέγγιση ατόφιου συνθέτη παλιάς εποχής. Δηλαδή γράφει στιβαρά τραγούδια. Το τραγούδι αυτό έχει ένα χρώμα της δεκαετίας του ’60. Το άκουσα και του είπα βλέπω να κατηφορίζει η Μάρθα Καραγιάννη με μαντήλια και να χορεύει. Όλα αυτά μου δείχνουν έναν άνθρωπο με βαθιά ριζωμένα μέσα του ακούσματα μεγάλων συνθετών όπως ο Πλέσσας, ο Χατζιδάκις…».

Κι από ότι φαίνεται πετύχατε τον στόχο σας καθώς ο κόσμος αγάπησε σύντομα “Το κορίτσι”…

«Δεν αφήσαμε τίποτα στην τύχη του. Νιώθω ευτυχία για την πορεία του τραγουδιού, γεμάτη. Μια ολοκλήρωση μέσα μου γιατί λες όλο αυτό που έκανα δεν πήγε χαμένο. Όλοι οι ερμηνευτές αυτό θέλουμε, τα τραγούδια μας να φτάνουν στον κόσμο. Δεν τα θέλουμε για το συρτάρι μας».

Εσύ τι κορίτσι είσαι;

«Θεωρώ ότι είμαι ένα κορίτσι που έχει μάτια παιδικά σε ότι αφορά στις πολύ προσωπικές σχέσεις, στις φιλίες… Έχω μια αγνότητα σε αυτό και δε μπορώ ούτε θέλω να το αλλάξω. Στη δουλειά και σε πράγματα που πρέπει να κάνω – και δεν εννοώ τη στιγμή που βρίσκομαι πάνω στη σκηνή, μιλάω για όλο το υπόλοιπο κομμάτι που έχει να διαχειριστεί ένας καλλιτέχνης. Εκεί, γίνομαι μια 55αρα, 1,80 με σκούρα μαλλιά και έντονα μάτια που είναι πολύ σίγουρη για αυτό που θέλει να κάνει. Έχω μια τελείως διαφορετική συμπεριφορά που ούτε εγώ δεν αναγνωρίζω πολλές φορές τον εαυτό μου και σε πολύ σοβαρές καταστάσεις στη ζωή μου μού βγαίνει αυτός ο χαρακτήρας. Αλλά γενικά στην καθημερινότητα μου, όταν δεν υπάρχουν αυτές οι δυσκολίες, είμαι κορίτσι και θα ήθελα να είμαι τον περισσότερο χρόνο έτσι. Νομίζω είναι καλύτερα».

Σίγουρα είναι καλύτερα…

«Όταν μας βγαίνει μια σκληρότητα είτε γιατί πρέπει να επιβιώσουμε, είτε για να μην μας πατήσουν, είτε συναισθηματικά, είτε στη δουλειά, είναι λιγάκι αναγκαίο. Βγαίνει σαν άμυνα αυτό το πράγμα. Αλλά θα μου άρεσε περισσότερο να είμαστε πιο μαλακοί, πιο εύπλαστοι, πιο γλυκείς».

Κι αν σου ζητούσα να μου αφηγηθείς μια ιστορία από τα κοριτσίστικα χρόνια σου;

«Θυμάμαι ότι ο μπαμπάς μου με ηχογραφούσε από παιδάκι. Θυμάμαι το πρώτο γουόκμαν που μου έκανε δώρο η μαμά μου. Ήρθε ένα πρωί και με ξύπνησε στο κρεβάτι και μου το έβαλε στα αυτιά. Εκείνη τη μέρα δε θα την ξεχάσω ποτέ. Ήταν τόσο μαγικό για εμένα αυτό το δώρο. Όπως και η γειτονιά που παίζαμε. Τα θυμάμαι όλα αυτά, τα έχω στην καρδιά μου γιατί ήμουν από τα τελευταία παιδιά που πρόλαβαν τη γειτονιά. Δυστυχώς τα επόμενα παιδιά δεν χάρηκαν αυτή την ανεμελιά. Έκλεισαν οι πλατείες, έγιναν πιο επικίνδυνα τα πράγματα, φοβήθηκαν οι γονείς γιατί άνοιξαν τα σύνορα και μπήκαν άνθρωποι που είχαν ανάγκη να βρουν μια καλύτερη ζωή. Το θεώρησαν επικίνδυνο αυτό οι γονείς. Εμένα, ευτυχώς οι γονείς μου δε με έκαναν ποτέ να φοβάμαι τους ανθρώπους από άλλη χώρα. Μάλιστα ήμουν το πρώτο παιδάκι στο σχολείο που κάθισε στο ίδιο θρανίο με ένα παιδί που δεν είχε την αποδοχή που θα έπρεπε εξαιτίας της καταγωγής του. Τώρα όταν με βλέπει μου λέει “ήσουν η μόνη που κάθισες μαζί μου στο θρανίο”. Οπότε όλα αυτά τα θυμάμαι πολύ και με ένα μαγικό τρόπο συνδέονται».

Οι γονείς μας είναι αυτοί που μπορούν να μας μάθουν να μη φοβόμαστε το “διαφορετικό” ;

«Το πρώτο σχολείο είναι οι γονείς σου, το σπίτι σου. Αν δε μάθεις να λες ευχαριστώ, να σέβεσαι τον διπλανό σου, να λες συγγνώμη, να σέβεσαι ότι κι ο άλλος έχει δικαίωμα στο χώρο, στη δουλειά, στην παρέα, στο παιχνίδι… Το θεωρώ πολύ άδικο. Είναι κι αυτός ένας άνθρωπος και απλά μιλά μια άλλη γλώσσα. Εγώ θεωρώ ότι είμαστε όλοι αδέρφια. Δε με νοιάζει από πού είναι ο καθένας. Έχουμε όλοι τα ίδια δικαιώματα. Είμαστε όλοι από το ίδιο φως βγαλμένοι, από την ίδια δημιουργία. Ούτε κάποιος αξίζει κάτι παραπάνω ούτε κάποιος κάτι λιγότερο».

Σαν λαός υπήρξαμε και υπάρχουμε ως μετανάστες και έχουμε υποστεί τον ρατσισμό, τον φασισμό. Όμως τα τελευταία χρόνια αυτά τα “φαινόμενα” γίνονται όλο και πιο έντονα στην κοινωνία μας. Μάλιστα έχουν θέση και στη Βουλή…

«Δυστυχώς ξεχνάμε ότι ούτε πριν από 100 χρόνια ήμασταν ακόμα σκλάβοι. Και άσε τους αλλοδαπούς που έχουν έρθει για να βρουν μια καλύτερη τύχη. Εδώ, μεταξύ μας τρωγόμαστε. Δεν βλέπω ούτε εξυγίανση στις μεταξύ μας σχέσεις. Όταν ο ένας θέλει να βγάλει το μάτι του άλλου, από τις μικρότερες μέχρι τις μεγαλύτερες κοινωνικές φόρμες σαφώς και θα υπάρχουν ακραίες γνώμες και τάσεις. Θεωρώ πως αυτοί οι άνθρωποι έχουν σοβαρά προβλήματα να διαχειριστούν μέσα τους που δεν τα έχουν διαχειριστεί για να επιλέξουν να είναι επιθετικοί, εκδικητικοί, φασίστες ή ρατσιστές. Δεν έχουν ψάξει βαθύτερα μέσα τους να δουν ποιοι είναι και τι σημαίνει να ΕΙΣΑΙ. Όχι το να είσαι Ιταλός, Γάλλος, τούρκος, αλλά το να είσαι άνθρωπος. Δεν το θεωρώ σωστό να καταφεύγει ο κόσμος σε τέτοιες λύσεις. Δε μπορείς να μην έχεις διαβάσει, να μην έχεις ασχοληθεί. Ναι, να είσαι πατριώτης αλλά αυτό δε σημαίνει ότι όποιος μπει στη χώρα μου τον σκίζω. Με πληγώνουν όλα αυτά».

Η άποψη σου για τους κυβερνώντες;

«Κανένας από αυτούς δε μπορεί να κυβερνήσει γιατί βαθιά μέσα τους είναι όλοι φοβικοί. Ένας άνθρωπος που μπορεί να κυβερνήσει δεν πρέπει να φοβάται τίποτα, να είναι μόνος τους, να μην έχει οικογένεια, να είναι πραγματικός επαναστάτης. Ο Τσίπρας στην αρχή με έπεισε αλλά όταν απειλούν εσένα και την οικογένεια σου λογικό δεν είναι να κάνεις πίσω; Κι όλοι αυτοί που το παίζουν έξυπνοι το ίδιο θα έκαναν στη θέση του. Δεν τον υποστηρίζω αλλά είναι πολύ εύκολο από έξω να λέμε. Δεν ξέρω, είμαι μπερδεμένη. Δεν μου αρέσει κανένας από αυτούς. Μακάρι να αλλάξουν τα πράγματα».

Ας αφήσουμε τα πολιτικά και ας γυρίσουμε ξανά στα καλλιτεχνικά. Είσαι τραγουδοποιός αλλά όπως είπαμε και πριν πρόσφατα συνεργάστηκες με έναν άλλο συνθέτη. Μπαίνεις εύκολα στο ρόλο “μόνο ερμηνεύτρια”;

«Με χαρά αρκεί το τραγούδι να είναι πολύ καλό. Αναγκάστηκα να βγάλω προς τα έξω τις συνθέσεις και τα τραγούδια μου γιατί έψαχνα χρόνια για τραγούδια και αυτά που μου έδιναν δεν μου άρεσαν καθόλου. Δεν μου ταίριαζαν και δεν αισθανόμουν ότι μπορούν να μιλήσουν στην καρδιά μου όπως ήθελα. “Το κορίτσι”, έχει ένα λόγο απλό, καθημερινό, τρυφερό, παιδικό. Δεν είναι κάτι εξεζητημένο αλλά στην καρδιά μου, στη λαϊκή καρδιά και στην καρδιά του κόσμου μιλάνε οι απλοί στίχοι. Δεν είναι τυχαίο – και χωρίς να θέλω να συγκρίνω, όταν ο Σουγιούλ  έγραφε “Ας ερχόσουν για λίγο μοναχά για ένα βράδυ…” δεν ήταν κάτι το περίεργο ή το σκοτεινό. Είχαν κάτι όμως αυτά τα τραγούδια που σε έκαναν να βουρκώνεις από γλύκα και όχι από πίκρα. Σε λίγωναν οι στίχοι, σε έκαναν να νιώθεις τόσο γλυκά και τρυφερά και μας λείπει αυτό. Θέλουμε τέτοια τραγούδια, τα έχουμε ανάγκη».

Υπηρετείς λοιπόν αυτό το συγκεκριμένο είδος-ήχο…

«Γράφω και διαφορετικά πράγματα αλλά έγινα γνωστή από αυτό κι αυτό επιθυμώ».

 

Δηλαδή, ήταν δική σου ανάγκη να κινηθείς προς αυτή την κατεύθυνση;

«Ήμουν από μικρή μέσα σε αυτό. Αγαπούσα το ελαφρό τραγούδι είτε αυτό ήταν Μαρινέλλα είτε ήταν Χατζιδάκις. Το έντεχνο της εποχής ας πούμε. Νέο κύμα, ελαφρολαικό τραγούδι. Μου άρεσαν και τα βαριά λαϊκά: Διονυσίου, Καλδάρας, Γαβαλάς αλλά όταν μεγάλωσα. Αλλά ως επί το πλείστον μου άρεσε το ελαφρό τραγούδι του Χατζή, του Μούτση, του Θεοδωράκη που μου τα τραγουδούσε και η γιαγιά μου. Πέρασε και εποχή που άκουγα τους Αδελφούς Κατσιμίχα, Μάλαμα, Δεληβοριά».

Ελαφρό τραγούδι, λαϊκό, έντεχνο, ροκ… Πώς νιώθεις με αυτές τις ταμπέλες;

«Δεν μου αρέσουν. Δε θέλω να λένε για εμένα ότι είμαι swing τραγουδίστρια γιατί δεν είμαι. Απλά έγινα γνωστή από αυτό. Υπάρχουν κακά τραγούδια, με κακή προσέγγιση και παραγωγή και υπάρχουν και καλά τραγούδια».

Αν ψάξουμε στη δισκοθήκη σου, ποιους δίσκους θα βρούμε;

«Πολλά. Από Βιτάλη μέχρι Anita O’ Day. Από Chuck Berry μέχρι Χατζιδάκι, Σαββόπουλο, Δεληβοριά, Μητροπάνο, Αρβανιτάκη, Piaf και πολύ τζαζ».

Αναφέραμε πριν τον Φοίβο Δεληβοριά. Το 2007 ξεκίνησες μαζί του. από τότε έχεις κάνει πολλές συνεργασίες. Ποιες ξεχωρίζεις;

«Δεν μπορώ να ξεχάσω καμία. Είχα την τύχη να συνεργαστώ με μεγάλους τραγουδοποιούς: Σαββόπουλος, Κηλαηδόνης… Όλοι, ο καθένας με το δικό του τρόπο, τη στάση, με τη δική του μουσική ταυτότητα, μου έδωσαν πολλά. Αυτό που μου έχει μείνει περισσότερο από όλους είναι οι στιγμές που προετοίμαζαν το project. Μπορούσα να αφουγκραστώ την αγωνία, τα άγχη τους… Μου άρεσε πολύ να τους παρακολουθώ και έμαθα πολλά από αυτούς. Όλοι ήταν σχολείο για εμένα».

Και μια συνεργασία που ονειρεύεσαι;

«Επίσης είναι πολλοί. Δε μου αρέσει να κάνω μακρινά όνειρα για να μπορώ να τα κάνω πραγματικότητα».

Κάτι άλλο που αγαπάς μάλλον πολύ είναι οι διασκευές…

«Έτσι κι έτσι. Δηλαδή, μου αρέσει αν βγει κάτι. Αν κάτι δεν βγαίνει δε θέλω να το πιέσω. Μπορεί να πάρω το τραγούδι και να το παίξω όπως είναι. Έτσι κι αλλιώς δε θα ακουστεί το ίδιο γιατί το παίζουν άλλοι άνθρωποι, με άλλα όργανα».

Υπάρχει ένα τραγούδι που θα ήθελες να το είχες τραγουδήσει εσύ σε πρώτη εκτέλεση;

«”Μια θάλασσα μικρή”, είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου τραγούδια. Κάθε φορά που το λέω μαγεύομαι».

Και μιας και μιλάμε για διασκευές, πρόσφατα συμμετείχες στο δίσκο της Ευρυδίκης “25 ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ”, στον οποίο μοιραστήκατε την “Πυξίδα”. Πως ήταν αυτή η συνεργασία;

«Ένα πρωί με πήρε τηλέφωνο η Ευρυδίκη και μου λέει “Γεια σου, είμαι η Ευρυδίκη” και της λέω “Γεια σου Ευρυδίκη, όταν ήμουν μικρή τραγουδούσα την Πυξίδα”, “Για την Πυξίδα σε πήρα” μου απάντησε. Απίστευτο! Ήταν σημαδιακό για εμένα. Το έκανα καθαρά συναισθηματικά. Εκτός από ότι η Ευρυδίκη είναι ένα εξαιρετικό παιδί, ευγενικό, έχει όλα τα καλά, το έκανα πραγματικά γιατί ήταν το πρότυπο μου τότε μαζί με την Αλέξια και τη Μαντώ. Οπότε το θεώρησα μεγάλη τιμή να τραγουδήσω στο δίσκο του παιδικού ινδάλματος μου».

Η ώρα περνάει και σιγά σιγά πρέπει να την αποχαιρετήσω μιας και το πρόγραμμα της είναι αρκετά βεβαρυμμένο. Τη ρωτώ τι αγαπά και τι δεν αντέχει στην Αθήνα.

«Αγαπώ να οδηγώ τα βράδια στο Κέντρο. Αδειάζει το μυαλό μου, ηρεμώ. Όταν ανοίγει ο καιρός μου αρέσει να περπατάω στην Πλάκα. Αυτό που με ενοχλεί είναι η βαβούρα και οι μουτζουρωμένοι τοίχοι όπως επίσης με στενοχωρεί που έχουμε καταστρέψει τόσα υπέροχα κτίρια».

24 & 31 στο  Passport με την παράσταση “ΞΥΠΝΑΣ…ΚΙ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΑΚΗ”. Επόμενα σχέδια;

«15 Ιουνίου ανοίξει ο Κήπος του Μεγάρου και τον ανοίγουμε εμείς. Χαίρομαι πολύ για αυτό και η παράσταση θα λέγεται “Το κορίτσι του Κήπου”. Επίσης το Μάιο θα κυκλοφορήσει και ο νέος μου δίσκος».

Και κάπου εκεί η συνέντευξη τελείωσε. Περπατήσαμε μαζί μέχρι την Ερμού όπου και την αποχαιρέτησα με την υπόσχεση πως σύντομα θα συναντηθούμε ξανά. Αυτή τη φορά εκείνη στη σκηνή κι εγώ στο κοινό να απολαμβάνω τον γλυκό και νοσταλγικό της μουσικό λόγο.

*Πρώτη δημοσίευση: 23.03.2018 στο museekart.com, στήλη Συναντήσεις στη πόλη