Ο Φώτης Θαλασσινός συνομιλεί με τον Χάρη Γαντζούδη | συνέντευξη | τοβιβλίο.net

[συνέντευξη στον Χάρη Γαντζούδη]

Ο Χάρης Γαντζούδης και ο δικτυακός τόπος τοβιβλίο.net και  υποδέχονται τον Φώτη Θαλασσινό σε μια εκ βαθέων συνομιλία.

Κύριε Θαλασσινέ σας καλωσορίζω στο δικτυακό τόπο τοβιβλίο.net.

Σας ευχαριστώ πολύ για τη διάθεση σας να συνομιλήσετε μαζί μου. Θα σας πω για όσα δεν ξέρω για τη ζωή. Η γλώσσα περιορίζει τον κόσμο. Δεν τον ερμηνεύει και αντιδρά εγωιστικά. Ερμηνεύει ακατάπαυτα. Καταθέτω εδώ όσα εξυπηρετούν καλύτερα την ανάγκη μου και το συμφέρον μου να σκοτώσω τους φόβους μου. Είμαι πολύ παράξενος άνθρωπος και γι’ αυτό γράφω. Η τρέλα μου σώζεται στο έργο μου. Η αλήθεια μου είναι στις σελίδες των βιβλίων μου.

Αν σας ζητούσα να περιγράψετε τον εαυτό σας με μια πρόταση ποια θα ήταν αυτή;

Μάλλον θα χρειαστώ μερικές προτάσεις παραπάνω. Είμαι ένας συγγραφέας που ζει στην Κω και δίνοντας σκληρή μάχη με την κατάθλιψη και με αρωγό τον ψυχίατρό μου Ανέστη Ράμναλη κατάφερα ν’ αποθεραπευτώ. Πριν ζήσω ως υγιής ήμουν ιδιαίτερα εύθικτος, εγωιστής και οι εκρήξεις θυμού μου ήταν ικανές να υπονομεύσουν όλες τις κοινωνικές μου σχέσεις. Τώρα πια τίποτα παρεκτός της υπακοής στην αξία της αγάπης.

Με τη διαμεσολάβηση των βιβλίων μου προσπαθώ να περάσω σαν μήνυμα στον αναγνώστη την παρότρυνση προς αυτόν να μην βολεύεται ποτέ, να σκέφτεται διαρκώς, να ασκείται στην αλλαγή του προς το καλύτερο, να αμφισβητεί και να μην ψάχνει την αλήθεια εκεί που του λένε πως είναι.

Αρκετά νωρίς, μόλις στα 26 σας χρόνια, μας συστηθήκατε ως συγγραφέας. Πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας;

Γεννήθηκα μέσα σ’ ένα βιβλιοπωλείο. Εκείνο του πατέρα μου. Το βιβλιοπωλείο μας ήταν ο φυσικός μου χώρος. Θυμάμαι τις πρώτες αμαρτωλές ματιές μου στο βιβλίο του Ραμπελαί Γαργαντούας και Πανταγκρυέλ εκεί γύρω στην ηλικία των δέκα ετών. Απ’ το διάβασμα των βιβλίων πέρασα στην παρατήρηση και ανάγνωση του κόσμου με την πιο παράδοξη ματιά από καταβολής της ενατένισης. Αυτό σας το εγγυώμαι. Όταν είχα πια ταξιδέψει στους κόσμους εκατοντάδων έργων πολυάριθμων συγγραφέων, αναλογίστηκα μήπως μπορούσα να κάνω κι εγώ αυτό που έκαναν τα πρόσωπα του δικού μου μαυσωλείου. Το δικό μου μαυσωλείο ήτανε η βιβλιοθήκη μου. Πόε, Ρεμπώ, Λάβκραφτ, Βερλαίν, Μπωντλαίρ, Καβάφης είχαν αγιοποιηθεί. Το έργο τους έγινε ιερό. Και ήταν αυτά τα πνεύματα που ενεφύσησαν στη σκέψη μου πως τα χέρια μου ήταν πλασμένα για να δοκιμαστούν στην ίδια με τη δική τους τέχνη. Έγραψα, τότε, την πρώτη μου ιστορία. Ήμουν δεν ήμουν 20 χρονών.

Από πού αντλείτε την έμπνευση σας και ποια θέματα σας γοητεύουν περισσότερο;

Αντλώ έμπνευση από εκεί που δεν αντλούν οι άλλοι. Από εικόνες παραβατικές για τους λογοτεχνικούς κανόνες των μεγάλων εκδοτικών οίκων. Δεν εξυπηρετώ τον συρφετό των κριτικών βιβλίου γιατί διατηρώ ακόμη την βεβαιότητα -και άρα την μεγαλοστομία να την διακηρύξω- πως ό,τι έχω γράψει μέχρι σήμερα, χάλια, καλό ή κακό, δεν έχει ξαναγραφτεί ποτέ από Έλληνα συγγραφέα. Με εμπνέει ένα κοράκι καθηλωμένο στην κορυφή ενός σταυρού κάποιου απολησμονημένου για μισό αιώνα μνήματος, με εμπνέει η νυχτερίδα και τα λεπιδόπτερα της νύχτας, με εμπνέουν οι διαφορετικοί άνθρωποι, οι μη κανονικοί. Εντάσσω τα πάντα στο πιο ανεκτικό σύμπαν που έφτιαξε ποτέ ποιητής. Έχω αποσυμβολοποιήσει όλους τους όρους για να τους σώσω απ’ την κακομεταχείριση που υπέστησαν απ’ την πλειονότητα των Ελλήνων διανοούμενων. Τους δίνω νέο νόημα. Έτσι είναι! πηγή έμπνευσης μου είναι λοιπόν και η ιστορία μίας λέξης. Τα θέματα μου αντιστοίχως χαράσσουν τροχιές γύρω από έκκεντρες εκφάνσεις του βίου. Γοητεύομαι απ’ τη θυμοσοφία και τη μεγάλη καρδιά και ειλικρίνεια του παρία, προσεγγίζω το σεξ μυστικιστικά, δίνω στις γνωστές πόλεις μια μελλοντική εφιαλτική όψη, αναβαθμίζω τα συναισθήματα σε δεσπόζουσες αξίες συνοχής και συγκρότησης των λαών.

Στη λογοτεχνία εμφανιστήκατε το 2003 με τη συλλογή διηγημάτων «Μαύρα μαργαριτάρια». Μιλήστε μας λίγο για αυτό το πρώτο βήμα.

Τα Μαύρα Μαργαριτάρια ήταν η πρώτη συλλογή μου διηγημάτων που κυκλοφόρησε. Το πρωτόλειο έργο μου. Εκ των υστέρων, και ανατρέχοντας μετά από πολύ καιρό στις ιστορίες του, παρατηρώ ότι σ΄ αυτές ο κόσμος δεν είναι μόνο ο κόσμος που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας. Ψηλαφώ με μια διαισθητική βεβαιότητα το υπεραισθητό. Του δίνω γνώριμες μορφές χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάποιος θα τις συναντήσει. Ο καλός αναγνώστης θα καταλάβει μέσα απ’ τα γραφθέντα πως όταν ο άνθρωπος ερμηνεύει τον κόσμο είναι τουλάχιστον ανεπαρκής. Πολλοί μιλάνε στις μέρες μας για απομάγευση του κόσμου. Τους διαβεβαιώ ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ. Από μια άλλη πλευρά, όταν κυκλοφόρησαν τα Μαύρα Μαργαριτάρια, ένιωσα τρομαγμένος. Επειδή οι ιστορίες της συλλογής είναι εμποτισμένες με βιωματικά στοιχεία αισθάνθηκα πως όλος ο κόσμος θα μάθαινε λίγη απ’ τη ζωή μου. Τέτοιου τύπου κλυδωνισμοί, τροπισμοί διόγκωσης της απήχησης του μικρού σε μέγεθος αυτού βιβλίου με κράτησαν για αρκετό καιρό φοβισμένο.

Τα επόμενα χρόνια κυκλοφόρησαν άλλα πέντε βιβλία σας «Ο θάνατος του κόμη του Λωτρεαμόν», «Λούπα», «Αντάλια», «Το άσμα της φάλαινας», «Εκείνο». Θα ήθελα ένα μικρό σχόλιο για το κάθε ένα.

Ο θάνατος του Κόμη του Λωτρεαμόν είναι ένα βιβλίο για το θάμβος του σκότους. Το φως της ημέρας ηττάται από το τεχνητά φωτισμένο σκοτάδι ή από το σεληνόφως. Οι ωραιότερες στιγμές μας εμφωλεύουν σε αναμνήσεις από συμβάντα που έλαβαν χώρα τη νύχτα. Τη νύχτα, οι πιο αλαφροΐσκιωτοι από εμάς, πετάμε τα διαβατήρια του καθωσπρεπισμού μας και πορευόμαστε αταβιστικά ή καλύτερα… υπακούοντας «χειραφετημένοι» στις ενορμήσεις μας. Στη Λούπα προχωράω στην αποκατάσταση της αξιοπρέπειας όλων των περιθωριοποιημένων και αδικημένων του μοντέλου επιβίωσης-εξόντωσης της σήμερον. Είναι το πρώτο μου βιβλίο στο οποίο αρχίζω να γράφω ιστορίες με κεντρικό πρόσωπο τη Ζυράννα Ζατέλη, γοητευμένος τότε απ’ την εξωτική παρουσία της, τον εσωτερικό της κόσμο και φυσικά της γραφή της. Η Αντάλια είναι το πρώτο μου μυθιστόρημα. Επιχειρώ και κατορθώνω να κάνω ήρωες πολύ γνωστά σε όλους μας ζώα. Δεν χρησιμοποιώ καθόλου τη μέθοδο του ανθρωπομορφισμού παρά μόνο τις δεξιότητες με τις οποίες τα προίκισε η φύση. Η Αντάλια είναι γραμμένη σαν θρησκευτικό βιβλίο. Για όσο κράτησε η διαδικασία της συγγραφής της, είχα την αίσθηση ότι οι ιδέες που κατέγραφα με επισκέπτονταν έξωθεν. Για το Άσμα της Φάλαινας και το Εκείνο θέλω να πω ότι το στοίχημα ήταν να φτιάξω υπέροχες εικόνες από λέξεις. Προχθές, μιλούσα μ’ ένα σκηνοθέτη από την Κω και μου είπε ότι στη Φάλαινα βρήκε μερικές απ’ τις πιο δυνατές εικόνες της λογοτεχνίας... Η εικόνα συγκινεί πιο πολύ γιατί λειτουργεί σαν αισθητηριακό ερέθισμα. Γι’ αυτές τις δύο νουβέλες μου φαντάζομαι τον αναγνώστη μου να αναγαλλιάζει απ’ όσα βλέπει και του παρουσιάζω.

Τί είναι αυτό που θα θέλατε να περάσετε στους αναγνώστες σας μέσα από τα έργα σας;

Με τη διαμεσολάβηση των βιβλίων μου προσπαθώ να περάσω σαν μήνυμα στον αναγνώστη την παρότρυνση προς αυτόν να μην βολεύεται ποτέ, να σκέφτεται διαρκώς, να ασκείται στην αλλαγή του προς το καλύτερο, να αμφισβητεί και να μην ψάχνει την αλήθεια εκεί που του λένε πως είναι. Ο κάθε αναγνώστης που έρχεται σε επαφή με το έργο μου καταλαβαίνει άμεσα για την αλήθεια πως δεν είναι συλλογική, αλλά ένα ατομικό στοίχημα. Σε όλα τα γραπτά μου η αλήθεια είναι εκεί που κανονικά δεν θα έπρεπε να είναι. Έτσι! Η αλήθεια είναι αλλού. Εκεί που μας δείχνουν είναι το συμφέρον τους. Με το κομμάτι του έργου μου που παρουσιάζω στο σάιτ www.toportal.gr του Άρη Δαβαράκη τα πράγματα είναι πιο ευθύβολα. Στα κείμενα μου στο εν λόγω σάιτ φαίνεται η αυξημένη ευαισθησία μου σε ζητήματα υπαρξιακά, κοινωνικά, πολιτικά. Όταν γράφω είμαι ατρόμητος. Λυπάμαι όσους καλλιτέχνες δεσμεύουν την ελευθερία του λόγου τους και για την εξυπηρέτηση αλλότριων συμφερόντων αυτομολούν στους χώρους των ποικίλων νταβατζήδων. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα απ’ τον ετεροκαθορισμό.

Υπάρχουν συγγραφείς που έχουν επηρεάσει το λογοτεχνικό σας ύφος κι αν ναι ποιοι είναι αυτοί;

Δεν ξέρω αν υπάρχουν. Κάποτε μία κριτικός είχε γράψει πως εντόπισε επιρροές από 2-3 συγγραφείς. Δεν είχα διαβάσει ποτέ έργο από κανέναν τους. Υποθέτω πως άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο μ’ έχουν επηρεάσει όλοι οι συγγραφείς που γνώρισα αναγνωστικά. Περισσότερο απ’ τα γραπτά με συγκλονίζουν οι άνθρωποι και οι προσωπικές τους ιστορίες. Στερούμαι κι εγώ κάποιων αυτονόητων ανθρωπίνων δικαιωμάτων γιατί επέλεξα να ζήσω χωρίς πολλές εκρήξεις μεγαλείου. Δεν επιτρέπω στον εαυτό μου την ορατότητα μέσα στην φαυλότητα του σημερινού κόσμου. Έχω φτιάξει τους δικούς μου κοινωνικούς θύλακες. Σ’ αυτούς ζω μια όμορφη και ήρεμη ζωή.

Ποιο βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα και σας ενθουσίασε και ποιο σας απογοήτευσε;

Μ’ ενθουσίασε ένα βιβλίο ψυχολογίας με τίτλο Οι Ξενιστές της Ψυχής. Συγγραφέας του είναι ο Γιώργος Κούριας και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καλλιγράφος. Με απογοήτευσε το βιβλίο του Άλλαν Πέρσι «Φραντς Κάφκα, 99 Μαθήματα αυτογνωσίας». Κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις Πατάκη.

Εδώ και αρκετά χρόνια συνεργάζεστε με τις εκδόσεις «Οδός Πανός». Πώς είναι η συνεργασία σας με τον κύριο Γιώργο Χρονά;

Με το περιοδικό της Οδού Πανός συνεργάζομαι περίπου από το 2005. Ο Γιώργος Χρονάς είναι ο μοναδικός πολύ καλός φίλος που έχω απ’ την αθηναϊκή συγγραφική κοινότητα. Κάνω παρέα και με αρκετούς άλλους. Τον ποιητή Βασίλη Ζηλάκο, τον Χρίστο Παρίδη, την Πιερέττα Διαμαντοπούλου, τη Ραλλού Γιαννουσοπούλου, την Έφη Βενιενάκη και την Βαλεντίνη Λουρμπά. Οι υπόλοιποι ομότεχνοι φίλοι μου ζουν σε άλλες πόλεις της Ελλάδας (Καβανόζης, Παπαμόσχος, Στεργιούλας, Αηδώνης, Χαρά Κοσεγιάν). Ο Γιώργος είναι με διαφορά ο πιο έντιμος εκδότης που υπάρχει. Σέβεται τα έργα των συγγραφέων του όσο και τις πανανθρώπινες αξίες. Δεν ανήκει στη φάρα των παραγόντων του βιβλίου που με τα χρήματα τους εξαγοράζουν θεσμούς, θωπεύουν εξωνημένους κριτικούς με κολακείες και τραπεζώματα. Δεν ανήκει στη φάρα των παραγόντων του βιβλίου που εξαγοράζουν προθήκες στα βιβλιοπωλεία. Ο Γιώργος Χρονάς είναι συνοδοιπόρος μου. Και είναι συνοδοιπόρος μου γιατί έχει προσωπικότητα. Δεν λέει σε όλα «ναι» κι ας απαιτούν μια τέτοια στάση τα σύγχρονα ειωθότα. Η συνεργασία μου μ’ ένα τέτοιο άνθρωπο δεν θα μπορούσε παρά να είναι ιδανική. Ο Χρονάς πιστεύει πολύ στο έργο μου και είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτό.

Πώς περνάτε τον ελεύθερο χρόνο σας;

Τον ελεύθερο χρόνο μου τον περνάω με τους φίλους μου. Ζω μόνιμα στην Κω και είμαι ευτυχής που μπορώ να απολαμβάνω και να μοιράζομαι τις μικρές αλλόκοτες χαρές αυτού του κόσμου με τα παρεάκια μου. Ζούμε συγκινητικές στιγμές υπό τη σκέπη της αγάπης. Δεν μου λείπει τίποτα γιατί μ’ αρέσει να ζω λιτά. Κάνω πολλές βόλτες και αγρεύω εικόνες ή ζω παραδοξότητες που εμφιλοχωρούν στα κείμενά μου. Τη μια θα επισκεφτώ ένα μνημείο, την άλλη θα κάνω βόλτα στο λιμάνι ή σε κάποιο απ’ τα νεκροταφεία του νησιού. Μπορώ να αισθανθώ την αλήθεια κοιτώντας με τις ώρες την αντανάκλαση του ήλιου πάνω σε μια γυάλινη επιφάνεια. Διαβάζω πολύ και ονειρεύομαι σε εγρήγορση εκστατικούς τρόπους θέασης του περιβάλλοντός μου. Ακούω μουσική από δημιουργούς, συνθέτες και μουσικούς παραγωγούς, της Κω. Τσακώνομαι, θυμώνω, μετανοώ, συγχωρώ, αγαπώ. Τα υπόλοιπα… ας τα κρατήσουμε μυστικά.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;

Το επόμενο σχέδιο μου έχει ήδη αρχίσει να πραγματοποιείται. Σας ανέφερα και σε προηγούμενη απάντηση μου την αγάπη μου για τις εικόνες. Ο Γιώργος Χρονάς μου πρότεινε να κάνουμε κόμικ το βιβλίο Το Άσμα της Φάλαινας. Δέχτηκα και βρήκα κι ένα σπουδαίο κομίστα που έχουμε εδώ στο νησί μας για την επιτέλεση αυτού του σχεδίου μας. Τον Αντώνη Στυλιάτη. Ο Αντώνης είναι πέρα από δαιμόνιος εικονογράφος και σπουδαίος άνθρωπος. Χαίρομαι σαν παιδί για την παρέα μας του νησιού. Θα ήθελα να ευχαριστήσω κι απ’ εδώ το Γιώργο Χρονά που δέχτηκε να αναλάβει την έκδοση Και αυτού του δημιουργικού μας εγχειρήματος.

Σας ευχαριστώ για την όμορφη συνομιλία.

Σας ευχαριστώ πολύ για την υπομονή σας και εύχομαι ότι καλύτερο για τη ζωή σας.

*Η συνέντευξη που μου παραχώρησε ο συγγραφέας Φώτης Θαλασσινός δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο τοβιβλίο.net στις 14.04.2015