Το Λογοτεχνικό Ταξίδι συνομιλεί με την Καίτη Βασιλάκου

 

[Συνέντευξη στον Χάρη Γαντζούδη] 

"Ποιος λογικός άνθρωπος θα τολμούσε να πει ότι βρήκε το νόημα της ζωής; Ωστόσο μπορούμε να κάνουμε διάφορες υποθέσεις, όπως ότι η ζωή δεν έχει νόημα ή ότι η ζωή είναι αυτοσκοπός. Για να παρηγορηθούμε κάπως ορίζουμε επί μέρους νοήματα που εκφράζουν τον προσωπικό μας ψυχισμό". 

Καίτη Βασιλάκου 

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Χανιά. Εργάστηκε ως φιλόλογος και την εμφάνισή της στη λογοτεχνία την έκανε με τη συλλογή διηγημάτων "Ο πειρασμός του ερημίτη Χάρτμουτ Λιμπέργκερ". Το Λογοτεχνικό Ταξίδι συνομιλεί με τη συγγραφέα Καίτη Βασιλάκου για τη ζωή και το έργο της. 

Κυρία Βασιλάκου σας καλωσορίζω στο Λογοτεχνικό Ταξίδι.

Σας ευχαριστώ.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Γεννηθήκατε στα Χανιά όπου και περάσατε τα πρώτα δεκαέξι χρόνια της ζωής σας. Ποιες εικόνες κρατάτε καλά φυλαγμένες μέσα σας από εκείνα τα χρόνια; Περιγράψτε μας με λίγα λόγια πως ήσασταν παιδί;

Κρατώ στη μνήμη μου τα Χανιά, όπως ήταν τα χρόνια που έζησα εκεί και όχι όπως είναι σήμερα. Θα μπορούσα να μιλώ για εκείνη την πόλη με τις ώρες, οι εικόνες που κρατώ μέσα μου είναι αμέτρητες. Τα δυο σπίτια όπου έζησα, η θάλασσα από κάτω, οι δρόμοι που περπατούσα κάθε μέρα για να πάω στο σχολείο, πάρα πολλά πρόσωπα, γείτονες, φίλοι οικογενειακοί, βεγγέρες, γιορτές, οι κινηματογράφοι που με ταξίδευαν στο όνειρο. Δουλεύω τώρα μια νουβέλα πάνω στα παιδικά μου χρόνια  και όλες αυτές οι αναμνήσεις μου έχουν πάλι ζωντανέψει.

Δεν υπήρξα ποτέ αυτό που λένε «αθώο παιδί». Παρατηρούσα πολύ τον κόσμο, έκανα σκέψεις μάλλον ακατάλληλες για την ηλικία μου, ήμουν ζωηρή και βιαζόμουν πολύ να μεγαλώσω. Δεν μου άρεσε που ήμουν παιδί, ήθελα να μην εξαρτώμαι από κανέναν και να αποφασίζω εγώ για τον εαυτό μου. Ήθελα επίσης να μπορώ να ντύνομαι όπως οι «μεγάλες», να φορώ ωραία φουστάνια, ψηλοτάκουνες γόβες και κοσμήματα. Τελικά δεν πραγματοποίησα αυτό το όνειρο. Όταν μεγάλωσα, η μόδα αυτή είχε περάσει και οι γυναίκες ντύνονταν πιο απλά. Αλλά είχα αλλάξει εν τω μεταξύ κι εγώ γούστα.

Πότε νιώσατε για πρώτη φορά την ανάγκη να βάλετε τις σκέψεις σας στο χαρτί;

Από πολύ νωρίς, από παιδί, έγραφα ιστοριούλες και ποιηματάκια. Δυστυχώς, για προσωπικούς λόγους, άργησα πολύ να δημοσιεύσω. Άφησα να περάσουν τα χρόνια, ενώ τα κείμενά μου στοιβάζονταν στα συρτάρια του σπιτιού μου.

Το 2008 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ιωλκός το βιβλίο σας «Ο πειρασμός του ερημίτη Χαρτμουτ Λιμπεργκερ και άλλες ιστορίες». Πείτε μας λίγα λόγια για αυτήν την πρώτη συγγραφική απόπειρα.

Είναι μια συλλογή από πέντε μεγάλα διηγήματα, τα οποία αγαπώ ιδιαίτερα. 

Ο Χάρτμουτ είναι ο αγαπημένος μου ήρωας, ένας πολύ θλιμμένος άνθρωπος που κατάφερε να ξεπεράσει τις αδυναμίες του αλλά με  σκληρό τίμημα, με την απομάκρυνσή του δηλαδή από τον κόσμο.

Ο Ελπήνορας που η μορφή του σχηματίζεται σιγά-σιγά, καθώς ο Εδουάρδος ψάχνει να τον ανακαλύψει, μοιάζει αρκετά με τον Χάρτμουτ, είναι κι αυτός μια μελαγχολική φύση με έντονη εσωτερική ζωή.

Η φανταστική φυλή των Ρέι είναι μια αλληγορία πάνω στην ανθρώπινη φύση και τους  πειρασμούς που την εξωθούν στη βία.

Η Αντέλ, χμ, τι να σας πω γι’ αυτήν, χωρίς να προδώσω το μυστικό της; Ας πούμε ότι είναι μια ανήσυχη ψυχή που ψάχνει να βρει το νόημα της ζωής.

Τέλος ο Εκπεσών Άγγελος είναι μια «μεταφυσική» αφήγηση που τολμά να εισχωρήσει στα άδυτα της Δημιουργίας. Μια απόπειρα ερμηνείας του κόσμου μας (με όσο θράσος μπορεί να περιέχει μια τέτοια απόπειρα).

Δυο χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων σας «Οι πόρτες» της οποίας όλες οι ιστορίες περιστρέφονται γύρω από το νόημα της ζωής. Τελικά ποιο είναι το νόημα της κατά τη γνώμη σας;

Ποιος λογικός άνθρωπος θα τολμούσε να πει ότι βρήκε το νόημα της ζωής; Ωστόσο μπορούμε να κάνουμε διάφορες υποθέσεις, όπως ότι η ζωή δεν έχει νόημα ή ότι η ζωή είναι αυτοσκοπός. Για να παρηγορηθούμε κάπως ορίζουμε επί μέρους νοήματα που εκφράζουν τον προσωπικό μας ψυχισμό. Έτσι λέμε ότι το νόημα της ζωής είναι η αγάπη, είναι η δημιουργία, είναι η αυτοπραγμάτωση, είναι αγώνας κατά του Κακού κλπ. Αλλά τότε ποιο είναι το νόημα της ζωής ενός πεύκου πχ ή ενός σκαθαριού;

Ακολούθησε η συλλογή διηγημάτων «Ο τέταρτος κλώνος» όπου η φαντασία μπλέκεται με την πραγματικότητα. Μικρή ή μεγάλη η απόσταση ανάμεσά τους;

Ειδικά στον «Τέταρτο κλώνο» η απόσταση είναι ελάχιστη. Η δυνατότητα κλωνοποίησης είναι σήμερα δυνατή. Αποκεί και πέρα η κλωνοποίηση μιας διάσημης προσωπικότητας του παρελθόντος μπορεί να γίνει αντικείμενο μιας πλασματικής αφήγησης, αλλά τίποτε δεν μας εγγυάται ότι δεν μπορεί να γίνει και πραγματικότητα κάποια στιγμή στο μέλλον.

Υπάρχουν ιστορίες του φανταστικού που απέχουν από την πραγματικότητα πάρα πολύ. Άλλες πάλι απέχουν λιγότερο. Μερικές προλέγουν το μέλλον. Στη λογοτεχνία του φανταστικού η απόσταση από την πραγματικότητα αυξομειώνεται ανάλογα με τη διάθεση του συγγραφέα και το αντικείμενο που πραγματεύεται.

Το 2012 κυκλοφόρησαν δυο έργα σας, η ποιητική συλλογή «Αγαπημένε μου ψυχίατρε πες μου…» και η συλλογή διηγημάτων «Αγαπημένε μου ψυχίατρε». Πείτε μας λίγα λόγια για το κάθε ένα.

Θα ξεκινήσω πρώτα με τη συλλογή διηγημάτων που δεν αποτελείται μόνο από τα πέντε διηγήματα αλλά και από μια νουβέλα ( καλύτερα: μικρό μυθιστόρημα). Η μεν νουβέλα περιγράφει την ψυχοθεραπεία μιας ώριμης γυναίκας με τη μορφή εσωτερικού, σχεδόν παραληρηματικού, μονολόγου που μετά από πολλές συναισθηματικές εντάσεις και συγκρούσεις με τον ψυχοθεραπευτή της βρίσκει την ισορροπία της και επιστρέφει ανανεωμένη στον κόσμο. Τα πέντε διηγήματα που ακολουθούν έχουν άμεση σχέση με τη νουβέλα, είναι αλληγορικές ιστορίες και μεταμορφώσεις της έντονης ερωτικής έλξης που αισθάνεται η θεραπευόμενη για τον γιατρό της.

(Εκδ. Απόπειρα).

Η ποιητική συλλογή περιέχει ερωτικά και υπαρξιακά ποιήματα που έχουν άμεση σχέση με τη γυναίκα της ομώνυμης νουβέλας και της θεραπείας της. Δεν αντέχω στον πειρασμό να μη σας παραθέσω ένα πολύ μικρό:

«Θέλω να σου χαρίσω τόσα ωραία πράγματα,

αλλά φοβάμαι μην τρομάξεις, όταν θα τα δεις».

(Εκδ. Μανδραγόρας).

Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο αυτό τον καιρό;

Ναι. Όπως σας ανέφερα ήδη, γράφω επί δεκαετίες και κρατώ στα συρτάρια μου πλήθος διηγήματα, μικρά μυθιστορήματα και ποιήματα. Σκέφτομαι να εκδώσω μια νέα συλλογή διηγημάτων με κεντρικούς ήρωες νεαρά άτομα που αγωνίζονται να ενταχθούν, αλλά όχι πάντα με επιτυχία, στον κοινωνικό περίγυρο.

Πώς περνάτε τον ελεύθερο χρόνο σας;

Γράφοντας και ξανά γράφοντας και πάλι γράφοντας. Μου αρέσει πολύ και το δοκίμιο με θέματα κοινωνικά, ιστορικά, φιλοσοφικά και διατηρώ στο διαδίκτυο την προσωπική μου ιστοσελίδα, όπου γράφω για ό,τι κινεί την προσοχή μου, αλλά αναρτώ και ποιήματα και διηγήματά μου.

(ketivasilakou.blogspot.com)

Κλείνοντας θα ήθελα να προτείνετε στους αναγνώστες μας το αγαπημένο σας βιβλίο.

Θα πρότεινα στους αναγνώστες σας να διαβάσουν Μπόρχες και Κάφκα, αυτοί είναι οι αγαπημένοι μου συγγραφείς. Και οι δύο παίζουν πολύ με τη φαντασία και μας ανοίγουν παράξενους, αλλόκοτους, γοητευτικούς κόσμους, μολονότι ο Μπόρχες είναι περισσότερο εγκεφαλικός, ενώ ο Κάφκα είναι μάλλον εφιαλτικός.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Σας ευχαριστώ κι εγώ.

Βιογραφικό 

Η Καίτη Βασιλάκου γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Χανιά. Οι ρίζες της είναι από το Ηράκλειο, από τη μεριά της μητέρας της, και από την Τρίπολη, από τη μεριά του πατέρα της.

Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εργάστηκε ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση.

Ζει μόνιμα στην Αθήνα.

Εργογραφία:

«Ο πειρασμός του ερημίτη Χάρτμουτ Λιμπέργκερ», διηγήματα (Ιωλκός).

«Οι πόρτες», διηγήματα (Ιωλκός).

«Ο τέταρτος κλώνος», διηγήματα (Αίολος).

«Αγαπημένε μου ψυχίατρε», μια νουβέλα και πέντε διηγήματα (Απόπειρα).

«Αγαπημένε μου ψυχίατρε, πες μου...», ποιήματα (Μανδραγόρας).

*Η συνέντευξη με την συγγραφέα Καίτη Βασιλάκου δημοσιεύτηκε στο Λογοτεχνικό Ταξίδι (http://logotaxidi.blogspot.com/2013/07/blog-post_9.html) στις 09.07.2013