Ο Γιώργος Χρονάς συνομιλεί με τον Χάρη Γαντζούδη | συνέντευξη | τοβιβλίο.net

[συνέντευξη στον Χάρη Γαντζούδη]

Ο Χάρης Γαντζούδης και ο δικτυακός τόπος τοβιβλίο.net υποδέχονται με μεγάλη χαρά τον ποιητή και εκδότη του περιοδικού ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ, των ομώνυμων εκδόσεων καθώς και των εκδόσεων ΣΙΓΑΡΕΤΑ, Γιώργο Χρονά.

Κύριε Χρονά σας καλωσορίζω στο το βιβλίο.net.

Καλώς σάς βρήκα. Στο άυλο ραδιόφωνό σας.

Αν σας ζητούσα να περιγράψετε τον εαυτό σας με ένα στίχο ποιος θα ήταν αυτός;

Το σώμα στη μάχη. Αλλά ταυτόχρονα – είμαι ένας νεκρός που βλέπω.

Γεννηθήκατε στον Πειραιά. Ποιες εικόνες των παιδικών σας χρόνων σας συντροφεύουν μέχρι και σήμερα; Ποιες οι διαφορές του χθες και του σήμερα;

Ο Πειραιάς είναι όλη η τέχνη μου. Πλούσιοι και φτωχοί μαζί. Όχι κόμπλεξ. Ρεμπέτες. Εξαίσιες μουσικές. Λούνα παρκ και επικίνδυνοι τύποι. Ψόφια σκυλιά να τα τρώνε, στη σήψη τους, σκουλήκια. Το σινεμά Καλιφόρνια, οι Σχολές Αυγέρη στην Αγιά Σοφιά, το τσίρκο Μεντράνο, το Δημοτικό Θέατρο,…

Η πορεία σας στα Ελληνικά Γράμματα μετράει χρόνια. Πώς προέκυψε η ποίηση στη ζωή σας και τι τίτλο θα βάζατε στην πορεία σας;

Εμφανίστηκα το 1973, με το πρώτο μου βιβλίο. Μέχρι σήμερα που είμαι στο εικοστό δεύτερο. Μπήκα τυχαία. Ως θεία φώτιση. Με παράξενο τρόπο. Και συνέχισα με δουλειά και ταλέντο. Και την αγάπη του κόσμου, χωρίς να είμαι πολιτικός, εννοώ να τον γλείφω, για να με ψηφίζουν. Να με διαβάζουν, εννοώ. Σαν τίτλο θα έβαζα – να μας έχει ο θεός και η ιατρική καλά. Υγιείς για να βλέπουμε το φως του ήλιου.

Από πού αντλείτε την έμπνευση σας;

Από το τίποτα. Από το μηδέν. Που είναι, για μένα το παν.

Αν σας ζητούσα να δώσετε έναν ορισμό για το τί είναι ποίηση, ποιος θα ήταν αυτός και ποια η θέση της ποίησης στην Ελλάδα του σήμερα;

Δεν σας δίνω ορισμό γιατί αμέσως θα προέκυπτε – μέσα μου – ένας άλλος. Θα σας έλεγα διαβάστε ποιητές. Όχι σαχλαμάρες. Η μεγάλη ποίηση περιέχει όλες τις λύσεις για το χάλι της πατρίδος μας.

Υπάρχουν ποιητές οι οποίοι επηρέασαν τον τρόπο γραφή σας κι αν ναι ποιοι είναι αυτοί;

Υπάρχουν και ποιητές και ταινίες, θέατρα, μουσικές, άνθρωποι… αλλά όταν γράφω δεν θυμάμαι κανέναν. Γράφω εγώ.

Το Φεβρουάριο του 1981 δημιουργήσατε το περιοδικό «ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ» και τις εκδόσεις «ΣΙΓΑΡΕΤΑ». Ποια ανάγκη σας οδήγησε σε αυτό το εγχείρημα; Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε;

Η ανάγκη να παρουσιάσω μια παρέα – η παρέα μου – που ήταν τρομερά παιδιά. Ήθελα, στην αρχή, αν κάνω 7-10 τεύχη και να κλείσω. Αλλά συνεχίζω για 34 χρόνια – φέτος, με 166 τεύχη σήμερα, και σχεδόν 500 βιβλία και στις δύο εκδόσεις που αναφέρατε.

Αρκετά ποιήματα σας έχουν μελοποιηθεί από σημαντικούς Έλληνες συνθέτες. Ανάμεσα σε αυτούς και ο Μάνος Χατζιδάκις. Τί θυμάστε ποιο έντονα από τη συνεργασία σας μαζί του;

Είχαν την τύχη να μελοποιηθώ από πολλούς συνθέτες – με πρώτο τον Γιάννη Μαρκόπουλο – και να τους γνωρίσω. Με τον Μάνο Χατζιδάκι συναντήθηκα και ετοιμάζαμε τον Κοινό Βίο, που το θεωρούσε έργο της ζωής του, δυστυχώς, διασώθηκαν μόνο 4 τραγούδια που ακούγονται στο CD – εξαντλημένο – 2.000 Μ.Χ. και τραγουδά ο ίδιος. Ο Χατζιδάκις ήταν ένα παιδί, που αν θύμωνε, σηκωνόταν η θάλασσα. Αν καθόσουν δίπλα του άκουγες ένα ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί.

Αν έπρεπε να διαλέξετε ένα ποίημά σας για να διαβαστεί από όλο τον κόσμο, ποιο θα ήταν αυτό και γιατί;

Θα διάλεγα αυτό:

Θα παίζουν όπως τότε τα γραμμόφωνα,

τότε που έφυγε η Ρίτα και μείναμε μονάχες

         μέσα στα μπορντέλα.

Δεν είχαμε ανθρώπους∙ ο Νίκος μόλις είχεν έρθει

       από τις φυλακές, κι ο Σίμος γύριζε καρότσια με παιδιά

σε λούνα παρκ της επαρχίας

Είχαμε βγει πρωί στις πόρτες και περνάγαμε στις χτένες

       τα μαλλιά μας

Θέλαμε μικρόφωνα, πλερέζες ριγμένες στις ωμοπλάτες,

      αρώματα ακριβά για τα κορμιά μας.

Α Τζένη, τι έπρεπε να κάνουμε; Γέμιζε η αγορά

ψόφια άλογα αρσενικά και μεις με τσάντες ζητάγαμε

     ψάρια.

Το 2011 βραβευτήκατε με το Βραβείο Καβάφη και δυο χρόνια αργότερα, ο Δήμος Πειραιά σας τίμησε για την προσφορά σας στα Ελληνικά Γράμματα. Ποια η σημασία των βραβείων για εσάς;

Δέχτηκα τα δύο βραβεία γιατί αγαπώ τον Καβάφη – και την Κάλλας – και γιατί είμαι Πειραιώτης. Και Αρκάς – από τους γονείς μου. Βαδίζω χωρίς να περιμένω τίποτα. Αφού δεν γλείφω. Και δεν κάνω τούμπες σε επιτροπές.

Πώς περνάτε τον ελεύθερο χρόνο σας;

Δεν έχω ελεύθερο χρόνο. Αν μου προέλθει κάνω την καθαριότητα στο σπίτι μου – γιατί έχω ταλέντο και ταχύτητα – χρόνο – και σ’ αυτό.

Ποια τα επόμενα σχέδιά σας;

Να συνεχίσω ακάθεκτα, το περιοδικό Οδός Πανός και τις ομώνυμες εκδόσεις και τις Εκδόσεις ΣΙΓΑΡΕΤΑ με νέα βιβλία – που θα κυκλοφορήσουν έως το τέλος Απριλίου και 2 δικά μου – το 2016; - με κείμενά μου και τα 100 τραγούδια μου.

Σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συνομιλία.

Εγώ σας ευχαριστώ.

*Η συνέντευξη που μου παραχώρησε ο ποιητής και εκδότης Γιώργος Χρονάς δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο τοβιβλίο.net στις 07.04.2015